یکی از مهم ترین چالش های صنعت پتروشیمی که صنعتی سرمایه بر است، جذب و تامین منابع مالی به موقع طرح هاست. نمی توان تاثیر منفی تحریم ها را در تامین مالی طرح های صنعت پتروشیمی انکار کرد.
در مقابل چالش فوق می توان به مزایای موجود در این صنعت از جمله تدوام صادرات محصولات صنعت پتروشیمی ایران در سال‌های اوج تحریم (از سال ۸۹ تا سال ۹۲)، صادرات 16 میلیارد دلار در سال 1401، دسترسی آسان و ارزان به خوراک، مشوق‌ها و معافیت های صادراتی و وارداتی در مناطق ویژه اقتصادی، بازار داخلی بزرگ، نیروی کار ماهر و قوانین حامی سرمایه گذاری خارجی (FIPPA) و ... را ذکر کرد.
آغاز فصل جدید همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی و بازار سرمایه برای تامین مالی طرح های صنعت پتروشیمی
به منظور برون رفت از چالش ها و موانع حوزه تامین مالی پس از برگزاری اولین همایش سرمایه گذاری و تامین مالی صنعت پتروشیمی در مرکز همایش های کوشک وزارت نفت، تشکیل کارگروه های تخصصی (از جمله بازار سرمایه، بانکی و ارزی) در دستور کار شرکت ملی صنایع پتروشیمی قرار گرفت.
نخستین جلسه کارگروه تخصصی خبرگان بازار سرمایه، جهت تامین مالی طرح های صنعت پتروشیمی با حضور مدیران شرکت ملی صنایع پتروشیمی و فعالان بازار سرمایه در روز دوشنبه مورخ 16 بهمن ماه برگزار شد.
در این جلسه شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مدیران بازار سرمایه، چالش ها، راهکارها، روش های نوین سرمایه گذاری و تامین مالی در طرح های صنعت پتروشیمی ایران را بررسی کردند.
رضا نکوئی مدیرسرمایه گذاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت: 123 طرح دارای موافقت اصولی با پیشرفت های متفاوتی در کشور وجود دارند که نیازمند 93 میلیارد دلار سرمایه گذاری می باشند.
وی با تاکید بر نقش مهم بازار سرمایه برای تامین مالی طرح های توسعه ای صنعت پتروشیمی ایران، اظهار کرد: پس از برگزاری موفق نخستین همایش سرمایه گذاری و تامین مالی صنعت پتروشیمی در دی ماه سال جاری، کارگروه هایی تشکیل شد تا روند تامین مالی و سرمایه گذاری ها در طرح های صنعت تسهیل شود.
یکی از این کارگروه ها، کارگروه تخصصی خبرگان بازار سرمایه است که به منظور استفاده از ظرفیت و پتانسیل موجود در بازار سرمایه جهت جذب منابع مورد نیاز طرح های پتروشیمی صورت پذیرد.
از دیگر اقدامات صورت گرفته توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی تشکیل کلینیک مالی به منظور شناسایی دقیق مسائل، چالش ها و مشکلات تامین مالی طرح ها و ارائه راهکارهای جامع و قابل اجرا جهت سرعت بخشی به فرآیند تامین مالی آن ها است.
کلینیک مذکور به فراخور چالش های شناسایی شده، موضوع را به کارگروه های تخصصی مربوطه از جمله کارگروه بازار سرمایه جهت بررسی تخصصی و ارائه راهکار ارجاع خواهد داد.
وی با بیان این که 75 مجتمع پتروشیمی در کشور فعال است، گفت: ظرفیت تولید در این صنعت ارزش افرین حدود 96 میلیون تن است و تا 10 سال آینده ظرفیت تولید به حدود 200 میلیون تن خواهد رسید و به همین منظور سالانه نیازمند حدود 7 میلیارد دلار جهت سرمایه گذاری در طرح های صنعت پتروشیمی هستیم.
مدیر سرمایه گذاری درباره دغدغه بازار سرمایه و ناترازی خوراک گازی و تاثیر آن بر روند فعالیت شرکت های پتروشیمی، اظهار کرد: در حال حاضر صدور مجوزهای طرح های با خوراک گازی محدود شده است، بطوریکه 19 مجوز با سرمایه گذاری کل 5.7 میلیارد دلار در سال 1402 صادره شده است که اکثریت آنها طرح های زنجیره پائین دست با مصرف خوراک گاز محدود هستند.
وی افزود: همچنین مجوزهای صادر شده با خوراک گازی در سال های گذشته در حال بازنگری هستند که تعدادی از آنها لغو و تعدادی تغییر طرح داده شده اند. همچنین هلدینگ های پتروشیمی برای تضمین خوراک طرح های بالادست نفت متعهد شده اند که کمبود خوراک را برای طرح های پتروشیمی رفع کنند.
مدیر سرمایه گذاری با اشاره به محدود بودن میزان توانمندی بازار سرمایه در تامین منابع مالی صنعت پتروشیمی، موضوع لزوم تغییر نگاه بازار سرمایه را نسبت به بازدهی مناسب طرح های پتروشیمی، گفت: هدف از برگزاری جلسات در کارگروه های مختلف، مشارکت خبرگان و ارائه دیدگاه ها و جلوگیری از تصمیم های خلق الساعه و فرار سرمایه ها از طرح های پتروشیمی است.
چالش های عنوان شده توسط مدیران ارشد بازار سرمایه
اهم چالش های فرا روی صنعت پتروشیمی از منظر نخبگان و خبرگان حوزه بازار سرمایه که در اولین جلسه کارگروه تخصصی خبرگان بازار سرمایه مطرح شد به شرح ذیل است:
-ناترازی و کمبود مشهود گاز طبیعی به عنوان خوراک اصلی در سال های آتی.
-ایجاد شفافیت مطلوب در خصوص شرایط و نرخ خوراک و محصولات طرح های پتروشیمی.
-نرخ بالای بهره، تامین مالی و بازدهی متاثر از ریسک.
-عدم انتشار اوراق ارزی.
--عدم وجود نظام اولویت بندی پروژه ها.
-دسترسی غیر نظام مند به یوتیلیتی های متمرکز.
-تفاوت نگاه سرمایه گذار و تامین کننده مالی به زنجیره ارزش در مقایسه با نگاه رگولاتور.
-عدم تامین مالی طرح های صنعت پتروشیمی با توجه به منابع موجود در بازار سرمایه.
-شوک های نرخ ارز.