شاید فکر می کنید برای این که بخواهید به این خواسته ی قلبی خود پاسخ دهید باید کار و زندگی شهر نشینی را رها کرده و به منطقه ای خارج از شهر کوچ کنید، اما اینها تنها راه حل ها نیستند، شما می توانید در همین آپارتمان کوچک در نزدیکی خودتان یک باغچه بزرگ یا یک گلخانه پر گل داشته باشید، اگر تا به حال در آلودگی هوای شهر نتوانسته اید سقف سبزی ببینید، حتما تا به حال شنیده اید که می توان بر روی پشت بام خانه ها باغچه های زیبایی دایر کرده اند.
بام باغ یا روف گاردن(Roof garden)
دقیقا معادل کلمه فارسی بام باغ ،اصطلاح روف گاردن است که بیشتر در صحبت ها از این اصطلاح استفاده میشود و رایج تر است. روف گاردن یا بام باغ تکنولوژی مدرنی است، که در واقع بر روی پشت بام ها و تراس ها بستری مناسب جهت رشد پوشش گیاهی ایجاد می کند.
مزایا و محاسن باغ بام (Roof garden)
این پوشش گیاهی علاوه بر زیبایی که به بام شما می بخشد،مزایا و محاسنی هم دارد که عبارتند از:
1. کاهش دمای هوای ورودی به خانه از طریق سقف در تابستان
2. تاثیر گذاری در کاهش مصرف انرژی در فصل زمستان
3. ایجاد فضائی دلنشین و زیبا برای ساکنان آپارتمان
4. تاثیر گذاری مثبت بروی هوا و اصلاح آلودگی هوا آن
5. رفع صداهای مزاحم و ایجاد یک عایق صوتی
6. ممانعت از حرکت ذرات گرد و غبار موجود در هوا و تصفیه آن به نحوی مطلوب
7. حفاظت از ساختمان و افزایش عمر آن
8. ایجاد محیط زیستی طبیعی
9. تصفیه هوا و کاهش دی اکسید کربن
10. امکان پرورش گیاهان، سبزیجات و گلها
11. افزایش محدوده زندگی (تامین فضایی جهت تفریح و استراحت کاربران ساختمان)
معایب باغ بام (Roof garden)
باغ بام (روف گاردن) در کنار تمام مزایا و محسناتی که ذکر شد دارای معایبی نیز می باشد که به آنها اشاره می گردد:
یکی از معایب باغ بام ها هزینه محاسبه شده است که نه تنها بیشتر از یک سقف معمولی می باشد بلکه گاهی هزینه نهایی بیشتر از هزینه اولیه تمام می شود.که البته به مرور زمان قابل جبران است.استفاده نادرست از گیاهان می تواند مشکلاتی را برای عایق بندی بام ایجاد کند مثلاً گیاهان و درختان با ریشه¬های عمیق می توانند به سقف آسیب رسانده و کار تعمیرات را بسیار سخت کنند.
برای تعمیر سقف یک باغ بام (روف گاردن) حتماً قبل از اقدام و ایجاد آن باید با یک کارشناس خبره و حرفه ای مشورت های لازم انجام پذیرد. محل سکونت، شرایط آب و هوایی و اقلیمی، نوع سازه و قابلیت آن برای ایجاد سازه ای پیچیده مثل روف گاردن خود همگی از جمله مسایلی است که مشورت با یک کارشناس خبره را می طلبد.
در ساخت روف گاردن خاصیت ضد آب بودن ماده از اهمیت زیادی برخوردار است که اگر به درستی ایجاد نشود می تواند به سازه آسیب فراوانی وارد کند.همچنین اگر در مناطق گرم و خشک یا در مناطق ساحلی زندگی می کنید احتمالاً به تمام گیاهان و درختانی که برای ایجاد روف گاردن لازم است دسترسی ندارید.همچین اگر محل زندگی شما در شهر و مناطق شهری است می تواند به لحاظ قانونی برای شما مشکل آفرین باشد چرا که کاشت درختان و گیاهان می تواند برای همسایه ها ایجاد مزاحمت کرده و یا برای کسب و کار آنها مشکل ساز باشد.
انواع باغ بام :
باغ بام های متمرکز :
دراین نوع باغ بام سطح بام قابل دسترسی بوده و می تواند دارای درخت، بوته وسایر عناصر پارک باشد .این سیستم به نام مقطع عمیق یا باغ بام نیز شناخته می شود، که این نوع از بام سبز شامل انواع مختلفی از گیاهان می باشد و مشابه یک پارک طراحی می شود. برخی از بام های سبز دارای درختان بزرگ و آبنماهایی می باشندکه این موضوع خود احتیاج به تقویت اساسی سازه دارد.در باغ بام های متمرکز جهت رشد گیاهان بزرگتر از خاک بیشتری در ترکیب بستر رشد گیاه استفاده می شود. گاه لازم است برای گیاهان بزرگ به خصوص در ارتفاعات بیشتر بام، بادشکن تعبیه شود. در این نوع بام ها از گونه های متنوع تر گیاهی همراه آبیاری، کوددهی، و مراقبت بیشتر استفا ده می شود.
باغ بام های غیر متمرکز :
دراین نوع باغ بام سطح بام با قابلیت دسترسی محدود می باشد. این نوع باغ بام دارای بستر کاشت کم عمقی بوده وگونه های آن عمدتا " گیاهان پوششی می باشند.این سیستم به نام مقطع کم ارتفاع یا اجرا با ضخامت کم نیز شناخته می شود.بستر رشد گیاهان در بام های سبز غیر متمرکز معمولا" به صورت مخلوط سبکی از ماسه وسایر مواد با خواص معدنی، کمپوست یا سایر مواد آلی وخاک است. معمولا "ازگیاهان مقاوم دربرابر خشکی وسرما مانند علف ها وبوته های منطقه ای استفاده می شود. چنین گونه هایی به آبیاری، کوددهی، و مراقبت چندانی نیاز ندارند. این نوع باغ بام برروی ساختمانهای موجود قابل اجرا می باشد.
باغ بام های غیر متمرکز عموما" براساس حداکثر کارکرد گرمایی و آبی وحداقل وزن طراحی می شوند. این سیستم برروی بام های شیب دار تاحداکثر شیب 45 درجه نیز قابل اجرا می باشد البته توجه به این نکته ضروری است که در بام های شیب دار نباید خاک کشت شده دراثر باران نشست کرده یا حرکت کند. دراین موارد اغلب از المان های چوبی یا پلاستیکی برای تحکیم خاک استفاده می شود.
باغ بام های نیمه متمرکز :
ترکیبی ازدو بام متمرکز و غیر متمرکزاست. دارای فواید دو نوع بام ذکرشده می باشد، اما دارای ظرفیت باربیشتری است . لایه های کشت عمیق تر آن امکان تنوع گونه ای را بیشتر کرده است مانند کاربرد چمن ها ،بوته های دائمی و درختچه ها اما درختان در آن حضور ندارند.
تفاوت بام باغ و بام سبز
در بسیاری از نوشته ها و صحبت ها در کنار اصطلاح باغ بام ،بام سبز را نیز ممکن است شنیده باشید و شاید فکر می کنید که این دو اصطلاح با هم فرقی نداشته و یکی هستند،اما باید بدانید این دو اصطلاح کاملا با هم متفاوت هستند. بام سبز بامی است که برای حفظ محیط زیست امکانات بیشتری دارد، مثلا از سلول های خورشیدی، توربین های بادی، سیستم های جمع آوری و استفاده مجدد از آب مازاد آبیاری یا بارش ها و... نیز در آن استفاده میشود که در باغ بام هیچ یک از این موارد وجود ندارد.اما در صورتی که بخواهید، می توانید با اضافه کردن این تجهیزات به باغ بام خود آن را به یک باغ بام سبز دوست دار محیط زیست تبدیل و به محیط زیست هم کمک نمایید.
نویسنده: نیماپرویزی مریدانی