زنان رهبران قابل اعتماد

دیگر بهترین مدیر کسی است که به حرف سایر اعضای سازمان گوش بدهد، موجبات انگیزش آنان را فراهم آورد و از آنها حمایت و پشتیبانی کند. این اتفاق نه تنها در سازمانهای اداری و تجاری که در ارتش هم به طور مشخصی روی داده است به طوری که در آمریکا پنتاگون گزارش کرده است، مربی‌های ارتش «هر روز کمتر داد می‌زنند» چرا که نسل امروز به مربیانی بهتر پاسخ می‌دهد که « نقش مشاور را بازی کنند.»

تا کنون رهبری با کلیشه‌های سفت، سخت و خشن"مردانه" توصیف می شد، اما مطالعات اخیر در مورد رهبری خبر از افزایش موفقیت آنچه روزگاری «سبک زنانه» دانسته می‌شد، می‌دهد. دیگر صرف ویژگیهای مردانه برای رهبری کافی نیست. مثبت نگری، خوشبینی، شفافیت در برقراری ارتباطات، اخلاق درونی شده و ... از ویژگیهای رهبران در مدلهای اخیر رهبری است. از این پس نه تنها لازم نیست زنان ویژگیهای زنانه خود را سرکوب کنند تا بتوانند مدیر باشند و مدیر بمانند، بلکه توصیه می شود مردان مدیر "بخش زنانه[1]" وجود خود را تقویت کنند.

زنان همواره مشارکت اعضا را تشویق و تقویت می کنند، قدرت و اطلاعاتی را که دارند با دیگران در میان می­گذارند و همواره می­کوشند تا زیر­دستان را تقویت کنند که برای شخص خود ارزش قائل شوند. آنان ترجیح می­دهند که از مهارتهای انسانی استفاده کنند و بدینوسیله بر دیگران اعمال نفوذ کنند. از سوی دیگر مردان بیشتر می­کوشند تا شیوه­ای از رهبری را به کار برندکه حالت دستوردهی، فرماندهی و کنترل دارد. آنها همواره به اختیارات رسمی و قدرت سازمانی خود تکیه می کنند.

همانگونه که در بالا به آن اشاره شد، امروزه رهبری تنها به عنوان یک مشخصه­ فردی توصیف نمی­­شود. بلکه در قالب مدل­های رابطه­ای^[2]، راهبردی^[3]،جهانی^[4]و مدل­های پویای اجتماعی^[5]تفسیر می­شود. در واقع نسل جدید نظریه ­های رهبری بر رفتارهای رهبری فره­مند^[6]، با بصیرت^[7]، الهام بخش^[8]و ارزش­های اخلاقی تاکید دارد و از این­رو رهبری مثبت­^[9]نامیده می­شود.

جامع­ترین مدل رهبری مثبت، نظریه رهبری قابل اعتماد[10](اصیل/ دارای اعتبار ) است. وولمبوا و همکارانش رهبری اصیل را به عنوان رفتاری تعریف کرده اند که مشوق قابلیت­های مثبت روان شناختی و یک محیط عادلانه است و در عین حال خودآگاهی بالاتر، اعتماد، گشودگی، استانداردهای اخلاقی سطح بالا، انصاف و بی­تعصبی در کار کردن با پیروان را ترویج می­کند. خانم چنتی مودلر در مقاله ای که در سال 2012 منتشر کرد بیان کرد که زنان ذاتا         می توانند رهبران قابل اعتمادی باشند.

رهبری اصیل از چهار مولفه (خودآگاهی[11]، وجدان/ اخلاق درونی شده[12]، شفافیت رابطه[13] و پردازش متوازن[14]) تشکیل شده است که در ادامه تعریف می­شود.

رهبران قابل اعتماد خود آگاه هستند، خودآگاهی، آگاهی نسبت به توان­مندی­های فردی، ارزش­ها،‌ عقاید و همچنین توانمندی­ها و نقاط ضعف خود تعریف نشده است که رفتارهای رهبران را به سوی رشد و نمو، تمرکز بر پیروان و رفتار اخلاقی سوق می­دهد. رهبران قابل اعتماد تصمیم های خود را بر اساس خود تنظیمی­هایی بر پایه خود اصیل­شان (ارزشها، عقاید، افکار و احساسات) اتخاذ می­کنند. زنان می توانند با فرا گرفتن روشهای خودآگاهی مانند ذهن اگاهی[15]، استفاده از تکنیک " بهترین خود بازخورد[16]" و ... نسبت به انگیزه ها، اهداف، ارزشها و احساسات خود آگاه شوند. مطالعات نشان می دهد زنان گرایش بیشتری به اصیل رفتارکردن (نشان دادن واقعی همان چه هستند بدون تظاهر) دارند.

اخلاق درونی شده و پایبندی نسبت به ارزشها یکی دیگر از مشخصه های رهبران قابل اعتماد است. پس از نتایج آزمایش کلبرگ که زنان را نسبت به مردان در مرحله پایین­تری از رشد اخلاقی نشان داد، مطالعات گلیکان آشکار کرد، زنان و مردان در نوع اخلاق با هم متفاوتند و نه در سطح. اندیشه اخلاقی زنان مبتنی بر روابط بین فردی، مراقبت و احساس مسئولیت نسبت به دیگران است. مردان با دیدگاه قضایی (تاکید بر قوانین و مقررات) و در زنان با نگاه مسئولیت­پذیری (توجه به دیگران و اجتناب از آسیب رساندن) به موضوعات و چالشهای اخلاقی نگاه می­ کنند.

سومین مولفه رهبری دارای اعتبار پردازش متوازن اطلاعات است. پردازش متوازن اطلاعات به تفسیر اطلاعات در مورد خود فرد، موقعیت و پیروان به شیوه­ای منصفانه و فارغ از غرض ورزی و در نتیجه واکنش­های عینی و خالصانه اشاره دارد.

روانشناسان معتقدند زنان در عالم تفکر خویش جزئیات را متفاوت‌تر از مردان در ذهنشان جمع‌بندی می‌کنند. زنان جزئیات را سریع‌تر طبقه‌بندی می‌کنند و این بسته‌های اطلاعاتی را به اجزای پیچیده‌تری دسته‌بندی می‌کنند. اگر زنان تصمیمی بگیرند امکانات و شرایط متفاوت‌تری را مدنظر قرار می‌دهند و دامنه وسیع‌تری از شرایط و مشکلات پیش رو را خواهند نگریست. زنان عادت دارند که موضوعات را تعمیم بدهند، موضوعات مختلف را باهم ترکیب کنند، موضوع را به شرایط جامع‌تر بسط دهند و هر موضوع برای آنها حالت یک متن با چشم‌اندازی قابل درک دارد. این ویژگی  به آنها امکان چشم­اندازگیری می­دهد.

ارتباطات شفاف از دیگر قابلیتهای رهبران قابل اعتماد است.  یکی از قدرت‌های ویژه و عالی زنان این است که در هر شرایط می‌توانند به سرعت کلمات و واژه‌های مورد نیاز را پیدا کنند. این قدرت اساسی زنان است. علاوه بر این تمایل به بروز مناسب و به هنگام هیجانات و احساسات و همچنین قدرت همدلی در زنان بیش از مردان وجود دارد که از مصادیق ارتباطات شفاف است .

گفتار پایانی این مقاله را با جمله ای از "آلبرت انیشتن" به پایان می بریم، آنجا که گفته است:

"مشکلات بغرنجی که ما در جهان امروزی با آنها روبه‌رو هستیم هرگز توسط همان سطح و نوع فکری که این مشکلات را به وجود آورده است قابل حل نیست".

زنان می‌توانند روش‌های جدیدی از تفکر را به حیطه رهبری و مدیریت  بیاورند. روح همدلی، صبوری، توانایی کارهای گروهی، یک­دلی، توانایی پرورش دادن، مهارت‌های مذاکره‌ای، قدرت تصور قوی، قدرت تفکر برد/برد، انعطاف‌پذیری ذهنی، قدرت مواجهه با ابهام، جرات مواجه شدن با پیچیدگی‌های اجتماعی و محیطی و قدرت برنامه‌ریزی برای زمان طولانی‌مدت، هدیه­ای است که زنان با حضور خود در سمتهای مدیریتی می توانند به سازمانها هدیه دهند .

منابع :

FISHER.H(2011 ). How women are transforming the practice of leadership. www.helenfisher.com/downloads/articles/07leadership.pdf‎

Pinker.S.(2011).The Better Angels of Our Nature Quotes. Viking Adult

Mulder, Chantyl.(2012).women as authentic leaders: THE QUALITIES ARE IN-BORN. Accountancy SA.10-11.

Avolio Bruce, Walumbwa Fred & Weber Todd J. (2009). Leadership: Current Theories, Research, and Future Directions. http://digitalcommons.unl.edu/managementfacpub/37

Avolio, B. J., & Gardner, W. L. (2005). Authentic leadership development: Getting to the root of positive forms of leadership. The leadership Quarterly, 16(3), 315-338