شهرام احمدی، مدیرکل HSE وزارت نفت، در سومین گردهمایی ایمنی فرایند صنعت نفت، با قدردانی از تلاش شبانه‌روزی نیروهای HSE در سراسر کشور اظهارکرد: نیروهایی که در سخت‌ترین شرایط عملیاتی حضور دارند، ستون‌های پنهان امنیت، پایداری تولید و حفاظت از سرمایه‌های ملی هستند و امروز صنعت نفت بیش از هر زمان دیگری به تعصب، دقت و دانش این متخصصان نیاز دارد.
وی با تشریح رویکرد کلان گردهمایی فرایند، گفت: سیاست اصلی این رویداد، آموختن از تجربه‌های واقعی صنعت برای بهبود آینده است و ارزشمندترین بخش این نشست، مشارکت مستقیم متخصصان و ارائه یافته‌هایی است که بر اساس تجربیات عملی، مطالعات میدانی و تحلیل حوادث در تاسیسات نفت، گاز و پتروشیمی جمع‌آوری شده است.
احمدی ادامه داد: انتقال تجربه میان متخصصان، پایه‌ای‌ترین نیاز صنعت برای پیشگیری از حوادث بزرگ است و آمار موجود از وضعیت حوادث در صنعت نفت طی چهار سال اخیر، نشان می دهد که سهم حوادث فرایندی از مجموع حوادث اصلی صنعت به حدود ۵۰ درصد رسیده است؛ عددی که نشان می‌دهد ماهیت ریسک‌ها در صنعت نفت تغییر کرده و موضوع ایمنی فرایند باید با رویکردی جدی‌تر دنبال شود.
وی با بیان این که حوادث فرایندی برخلاف حوادث شغلی، تکرارپذیری کمتری دارند اما پیامدهای آنها بسیار بزرگ، پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی است گفت: حادثه اخیر در یک پالایشگاه به دلیل اشتباه ساده در اتصال الکتریکی یک پمپ پس از تعمیرات رخ داد و باید در نظر داشت که ساده‌ترین خطاها می‌توانند سنگین‌ترین خسارت‌ها را ایجاد کنند.
مدیرکل HSE وزارت نفت با ارائه تحلیل جدیدی از حوادث فرایندی، اظهار کرد: نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۷۰ درصد این حوادث ریشه در حوزه تعمیرات، نگهداشت تجهیزات و یکپارچگی مکانیکی دارد و سه‌چهارم نقص‌هایی که در حوادث فرایندی شناسایی شده، به حوزه مدیریت ریسک مرتبط بوده است.
احمدی تأکید کرد: نظام مدیریت ایمنی فرایند (PSM) مهم‌ترین ابزار صنعت نفت برای مدیریت مؤثر این ریسک‌ها است و نظام‌نامه ساختار HSE، استانداردهای ایمنی فرایند و راهنمای استقرار PSM طی دو سال اخیر تدوین و ابلاغ شده و اکنون در مرحله استقرار عملیاتی قرار دارد.
به گفته وی بیش از ۹۰ درصد شرکت‌های مشمول، فرآیند استقرار PSM را آغاز کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال مدیران از این رویکرد و باور عمیق آنان به نقش حیاتی PSM در پایداری تولید است.
احمدی در ادامه به اهمیت صحیح و مرحله‌به‌مرحله اجرا اشاره کرد و یکی از ابزارهای جدید وزارت نفت یعنی اظهارنامه استقرار PSM را تشریح کرد.
به گفته احمدی، بیش از ۴۰ شرکت به‌صورت داوطلبانه در این طرح شرکت کرده‌اند و ۸۴ اظهارنامه ارسال شده نشان می‌دهد که صنعت نفت خود به‌خودی در حال حرکت به سمت بلوغ ایمنی است.
مدیرکل HSE وزارت نفت سپس به موضوع نهادسازی در حوزه ایمنی فرایند نیز اشاره کرد و توضیح داد: یکی از دلایل موفقیت کشورهای پیشرو در مدیریت ایمنی فرایند، وجود نهادهای حرفه‌ای فعال در حوزه تسهیم دانش، پژوهش و تدوین معیارهای تخصصی است.
وی گفت: ایران نیز نیازمند گسترش و تقویت چنین نهادهایی است و وزارت نفت از ایجاد و توسعه مراکز تخصصی در دانشگاه‌ها و انجمن‌های حرفه‌ای حمایت خواهد کرد و در این راستا دوره ۳۲۰ ساعته تربیت متخصص ایمنی فرایند با همکاری دانشگاه صنعت نفت طراحی شده و از هفته آینده آغاز می‌شود، این دوره در چند سطح برگزار خواهد شد و هدف آن تربیت نسل جدیدی از متخصصان PSM برای صنعت نفت و پتروشیمی کشور است.
وی یکی از حوزه‌های نوآورانه مورد تأکید وزارت نفت را به‌کارگیری هوش مصنوعی در ایمنی فرایند» عنوان کرد و گفت: باید به نقطه‌ای برسیم که اپراتور، مهندس عملیات یا مهندس ایمنی بتواند در لحظه سؤال فنی خود را از یک دستیار هوش مصنوعی بپرسد و پاسخ مبتنی بر استاندارد دریافت کند.
احمدی در پایان گفت: ایمنی فرایند فقط یک استاندارد یا دستورالعمل نیست؛ یک فرهنگ و یک تعهد سازمانی است. ما در وزارت نفت تمام توان خود را برای تبدیل PSM به یک باور عملیاتی در کل صنعت نفت و پتروشیمی به کار خواهیم گرفت.