علی وطنی، در گفت‌وگو با خبرنگار نیپنا، با تشریح رویکرد این شرکت در حوزه نوآوری و فناوری‌های نوین در صنعت پتروشیمی، تصریح کرد: ما در شرکت پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس به‌هیچ‌وجه قصد انجام فعالیت‌هایی را نداریم که هم‌اکنون توسط سایر شرکت‌های پتروشیمی وابسته به هلدینگ انجام می‌شود. مأموریت اصلی ما در این شرکت، حرکت در مسیر تکمیل زنجیره ارزش و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانش‌بنیان داخلی است.
وی با ذکر مثالی در این زمینه افزود: فرض کنید یکی از مجتمع‌های پتروشیمی ما در حال تولید متانول است؛ ما در پارک‌ها، متانول را به‌عنوان خوراک دریافت می‌کنیم و با طراحی و اجرای فرآیندهای نوآورانه، آن را به مجموعه‌ای از محصولات متنوع تبدیل می‌کنیم. در حال حاضر، امکان استخراج ۲۷ فرآورده از این خوراک فراهم است و ما این زنجیره را تا جایی پیش می‌بریم که بخش خصوصی بتواند در مقیاس‌های کوچک‌تر وارد میدان شده و آن را ادامه دهد.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس ادامه داد: سرمایه‌گذاری در این پارک‌ها عمدتاً با مشارکت بخش خصوصی انجام می‌شود؛ به‌طوری‌که حدود ۷۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها از سوی بخش خصوصی و با آورده مستقیم آن‌ها تأمین خواهد شد. بر همین اساس، فعالیت‌های ما هرگز تکرار اقدامات رایج در مجتمع‌های پتروشیمی نخواهد بود. ما به‌دنبال توسعه زنجیره ارزش در حوزه‌هایی هستیم که حلقه‌های مفقوده دارند و بخش خصوصی توان و تمایل ورود به آن‌ها را دارد.
وطنی به *تولید سیزده نوع کود کشاورزی در یک زنجیره کامل داخلی به‌ویژه بر نقش پارک ها در توسعه زنجیره ارزش کودهای کشاورزی تأکید کرد و گفت: یکی از اهداف اصلی ما، تولید سیزده نوع کود کشاورزی در یک زنجیره کامل است. این فرایند از خوراک اولیه‌ای نظیر گوگرد آغاز می‌شود و تا محصول نهایی ادامه می‌یابد؛ به‌گونه‌ای که دیگر نیازی به واردات نباشد و زمینه برای صادرات نیز فراهم شود.
وی همچنین به وضعیت تولید کاتالیست‌ها در کشور اشاره کرد و افزود: برخلاف باور عمومی، امروز حدود ۸۵ درصد از کاتالیست‌های مورد نیاز صنعت پتروشیمی در داخل کشور، توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی تولید می‌شود. برای نمونه، در زمینه تولید اوره، آمونیاک و فسفات، شرکت‌هایی همچون «اسمارت کاتالیست» علاوه‌بر تأمین نیاز داخلی، محصولات خود را به کشورهای پیشرفته‌ای مانند آلمان و چین و نیز کشورهای آسیای میانه صادر می‌کنند.
وطنی ادامه داد: کشور ما از ظرفیت‌های کم‌نظیری در حوزه فناوری‌های پیشرفته برخوردار است. اما آنچه اهمیت دارد، داشتن اراده ملی، باور به توانمندی داخلی، و ایجاد فرصت برای شرکت‌های دانش‌بنیان است. ما باید به بومی‌سازی دانش فنی، تکمیل زنجیره ارزش، و جذب و حفظ نخبگان داخلی اعتقاد عملی داشته باشیم. اگر این اهداف محقق شود، می‌توانیم به اشتغال‌زایی پایدار، توسعه مناطق محروم، و رشد متوازن صنایع پتروشیمی دست یابیم.
به گفته این استاد دانشگاه تهران، توسعه صنایع پتروشیمی باید مبتنی بر مطالعات دقیق و مکان‌یابی هوشمندانه انجام گیرد. وی خاطرنشان کرد: باید صنایع را در مناطقی مستقر کنیم که هم دسترسی به آب وجود دارد و هم زیرساخت‌های صادرات فراهم است تا محصولات تولیدی بتوانند وارد بازارهای بین‌المللی شوند.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس، در ادامه با اشاره به موقعیت جغرافیایی این پارک‌ها، اظهار داشت: تمامی پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس در نوار ساحلی جنوب کشور و در امتداد خلیج فارس قرار گرفته‌اند؛ از چابهار تا اروند. ما در افق خلیج فارس، افق‌های روشنی برای آینده صنعت پتروشیمی کشور ترسیم کرده‌ایم و معتقدیم این مسیر می‌تواند زمینه‌ساز تحولی بزرگ در اقتصاد کشور باشد.
وی با اشاره به نسل جدید مدیران در صنعت نفت و گاز کشور گفت: بسیاری از مدیران ارشد کنونی، در این صنعت از شاگردان من در دانشگاه تهران بودند، این افراد دارای توانمندی‌های علمی، مدیریتی و اجرایی بالایی هستند و امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند حمایت، پشتیبانی و اعتماد از سوی نهادهای تصمیم‌گیر و بدنه حاکمیتی کشور هستند.
رئیس هیئت‌مدیره شرکت پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس با تأکید بر ضرورت عبور از فضای یأس و ناامیدی در کشور، اظهار داشت: باید واژگانی مانند "نمی‌شود"، "نمی‌گذارند" و "نمی‌توانیم" را کنار گذاشت. اگر من امروز سخنی می‌گویم، پیش از آن، در میدان عمل آن را اجرا کرده‌ام؛ همان‌طور که در مسیر توسعه زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی گام‌های عملی برداشته‌ایم.
وی ادامه داد: جامعه جهانی از ما انتظار ندارد که صرفاً صادرکننده نفت خام یا محصولات نیمه‌ساخته باشیم، متأسفانه در برخی محافل بین‌المللی، ایران به‌عنوان کشوری خام‌فروش شناخته می‌شود، در حالی‌که با تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش، می‌توان این تصویر را تغییر داد و ایران را به کشوری فناور، پیشرفته و دارای اقتصاد دانش‌بنیان تبدیل کرد.
وطنی با تأکید بر ظرفیت‌های پنهان و بالفعل کشور گفت: حتی از آب شور دریا نیز می‌توان زنجیره ارزش جدیدی خلق کرد که بتواند جهان را تحت تأثیر قرار دهد. امروز فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی، نانو، و فناوری‌های شیمیایی پیشرفته، مسیر حرکت صنایع بزرگ دنیا را تغییر داده‌اند. ما نیز باید این فناوری‌ها را بشناسیم، اقتصاد و بازار آن‌ها را درک کنیم و در مسیر توسعه آن‌ها حرکت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: در پارک‌های پتروشیمی افق خلیج فارس، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، فناوری نانو و فناوری‌های پیشرفته شیمیایی، در قالب یک سیاست راهبردی در دستور کار قرار گرفته است. به‌عنوان مثال، دبیر ستاد توسعه فناوری نانو، آقای احمدی، نیز از شاگردان بنده بوده‌اند و این ارتباطات علمی می‌تواند زمینه‌ساز هم‌افزایی در سطوح مختلف ملی باشد.
وطنی ادامه داد: مدیران امروز کشور، فرزندان علمی من هستند و من خود را موظف به حمایت و دفاع از آن‌ها می‌دانم. یقین دارم آینده‌ای روشن و درخشان از نظر علمی، فناورانه و صنعتی در انتظار کشور است، به‌شرط آن‌که با نگاهی علمی، واقع‌بینانه و راهبردی، مسیر توسعه را دنبال کنیم.