کلیاتی دربارۀ فیلسوف مسلمان، معلم ثانی، ابونصر فارابی

کلیاتی دربارۀ فیلسوف مسلمان، معلم ثانی، ابونصر فارابی
(دوشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۱) ۱۶:۰۱

روز جهانی فلسفه به پیشنهاد انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در تقویم‌ ایران روز بزرگداشت فارابی نام گرفته است و پس از ارسطو که معلم اول است، فارابی معلم دوم لقب گرفته است.

ابونصر محمد بن محمد بن طرخان، معروف به فارابی، در حدود سال ۲۵۷هجری قمری در دهکده وسیج از ناحیه فاراب خراسان به دنیا آمد.ابو نصر فارابی را «معلم ثانی» نامیده اند؛ چرا که او یکی از مهم ترین شارحان آثار معلم اول، ارسطو است. در اصطلاح فلسفه، معلم به کسی گفته می شود که در علوم و فنون عصر خود، استاد و دارای نظریه و عقیده باشد.

به گواه تاریخ یونان، تنها کسی که از بزرگان و فیلسوفان شایستگی این لقب را دارد، ارسطو، حکیم یونانی است. گفته اند پس از طلوع اسلام، این لقب بزرگ به فارابی داده شد که دارنده دانش های فراوان و کمالات معنوی بسیار بود. فارابی توانست دیدگاه ها و نظرات ارسطو و افلاطون را گردآوری کرده و بررسی کند و بین مباحث این دو فیلسوف مشهور و بزرگ، وحدت برقرار سازد.

فارابی در یاد گرفتن زبان های دیگر قدرتی عجیب داشت. او با زبان های عربی، فارسی، ترکی و کردی آشنا بود. هم چنین از زبان های یونانی و سُریانی که در آن روزگار زبان علم و فلسفه بود، آگاهی کامل داشت.

ابونصر فارابی در بغداد به تحصیل منطق پرداخت. سپس به حَرّان رفت و از درس یوحنابن حیلان، حکیم نصرانی، بهره های علمی فراوان برد و پس از مرگ این حکیم به بغداد بازگشت. فارابی در علوم طب، منطق، موسیقی، ریاضیات و ستاره شناسی به مقامی بس رفیع دست یافت.

فارابی نخستین حکیمی است که بر مسند ترجمه نشست و کتاب های علمی و حکمت یونان را به عربی ترجمه نمود. هم چنین او کتاب های ارسطو را اصلاح و تکمیل کرد.

ابن سینا، او را استاد خود شمرد و ابن رشد و دیگر حکیمان اسلام و غرب، شاگرد او به شمار می آیند. فارابی سی سال از عمر خویش را به فلسفه پرداخت. او از بغداد به دمشق هجرت کرد و در هشتاد سالگی، در آن جا از دنیا رفت.

آثار فارابی:

آنچه شایسته است قبل از فلسفه فرا بگیری
 سیاست شهری
جمع بین آراء دوحکیم بزرگ، افلاطون الهی و ارسطو
رساله ای درباره ماهیت و چیستی عقل
به دست آوردن سعادت
پاسخ هایی به مسائل فلسفی
رساله ای در اثبات وجود موجودات غیر مادی
مقاصد ارسطو در کتاب متافیزیک
رساله ای در سیاست
جداکننده های حکمت

تعداد بازدید : ۲,۱۳۵