به گزارش نیپنا، آنچه صنعت پتروشیمی را در سالهای اخیر متمایز ساخته، حرکت بر روی ریل اهداف و چشم اندازهای مشخص شده است. اما نکته مهم درباره اهداف و برنامه های صنعت پتروشیمی، عملیاتی بودن آن است بطوریکه صنعت پتروشیمی به کلیه اهداف خود در سالهای گذشته رسیده است. رمز این موفقیت، تدوین برنامه ها متناسب با امکانات، قابلیتها و پتانسیل های عملیاتی است که در شرایط تحریم و کرونا نیز بهانه ای برای عدم نیل به اهداف ایجاد نشد.
گامهای بلندی که در سالهای اخیر در جهت توسعه صنعت پتروشیمی برداشته شده موجب شده جایگاه این صنعت در سخنان مقامات عالی نظام، بویژه رهبر معظم انقلاب نیز بطور برجسته تری مورد تاکید قرار گیرد. صنعت پتروشیمی نه تنها در ارزآوری در دوران سخت تحریم نقش مهمی در جلوگیری از فشار هر چه بیشتر بر اقتصاد کشور بر عهده داشت بلکه به عنوان راهکار موثری در مقابله با خام فروشی، نقش برجسته تری پیدا کرد. پتروشیمی بر خلاف گذشته، در برنامه های مسئولان اجرایی و تقنینی کشور از جمله برنامه های رییس جمهوری نیز نقش برجسته ای داشت تا اهمیت خود را در حوزه انرژی بیش از پیش متمایز سازد.
برای سال 1399 پیشبینی شده بود 17 طرح از جمله 3 طرح مهم تولید کاتالیست، با ظرفیت 25 میلیون تن در سال به بهره برداری برسد که کلیه این پروژه در سال 99 و همچنین ابتدای سال 1400 افتتاح شد. این پروژه های 17 گانه 27.300 شغل در زمان ساخت و 8 هزار شغل پایدار پس از بهره برداری ایجاد کردند. بدین ترتیب سال طلایی صنعت پتروشیمی با عملکردی مطابق با برنامه و جهشی بیسابقه در تولید رقم خورد.
ظرفیت تولید صنعت پتروشیمی در انتهای سال 1399 حدود 83.5 میلیون تن بود که در پایان سال 1400 به 100 میلیون تن می رسد که منطبق با اهداف مشخص شده در برنامه ششم توسعه است تا جهش دوم صنعت پتروشیمی که از سال 1392 آغاز شده بود تا پایان سال 1400 تکمیل شود. با اجرای طرح های باقیمانده جهش دوم، 4 میلیارد دلار (بر پایه قیمتهای سال 1395) به درآمد صنعت پتروشیمی افزوده خواهد شد و از آن پس جهش سوم صنعت پتروشیمی آغاز می شود.
هدف از تدوین برنامه های منتهی به جهش سوم صنعت پتروشیمی، توسعه متوازن و پایدار زنجیره ارزش در افق زمانی 1404، مشتمل بر 35 طرح پتروشیمی است که با حجم سرمایه گذاری 20 میلیارد دلار برنامه ریزی شده است. با تحقق طرح های جهش سوم، ظرفیت اسمی صنعت پتروشیمی به 130 میلیون تن و درآمد صنعت بر پایه قیمتهای سال 95 به 10 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت.
نکته مهمی که درباره طرح های جهش سوم قابل تامل به نظر می رسد، افزایش سهم محصولات پایین دستی و میان دستی با ارزش افزوده بالاتر در سبد تولیدات پتروشیمیایی کشور است. کلیه طرح هایی که قرار است در سال پایانی جهش دوم و همچنین سالهای جهش سوم صنعت پتروشیمی به بهره برداری برسد، با جزییات، مشخص و اعلام شده و همین امر، رصد میزان پیشرفت این پروژه ها را با سهولت بیشتری همراه خواهد ساخت.
بنابراین با تدوین برنامه های مشخص در جهت تحقق اهداف تعیین شده در جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی، عملا چشم اندازی ترسیم شده که اهداف کمی و کیفی آن کاملا آشکار و قابل سنجش و ارزیابی است و این مهمترین دلیل براب اثبات این موضوع است که مسیر حرکت صنعت پتروشیمی با تغییر دولتها، تغییری نمی کند. چراکه همه چیز، برنامه ریزی شده است. عدول از مسیر حرکت تعیین شده در ساختاری چنین متشکل، وقتی روی ریل قرار گرفته باشد، بسیار هزینه زاست و حرکت در همان ریل، نتایجی منطبق با اهداف و چشم اندازهای تعیین شده را در پی خواهد داشت. لذا تداوم حرکت در چنین مسیری، کم هزینه ترین و سودآورترین انتخاب پیش روی صنعت پتروشیمی در سالهای پیش رو است. در واقع دولتها تغییر می کنند، اما توسعه صنعت پتروشیمی در ریل توسعه به حرکت خود در مسیر تعالی ادامه می دهد.
نویسنده: حمید رضا شکوهی