ﻏﺎرﮐﺘﻠﻪ ﺧﻮر از ﻟﺤﺎظ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻠﻮرﻫﺎ، ﻗﻨﺪﯾﻞ ﻫﺎ، زﯾﺒﺎﯾﯽ و ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت ﺟﺰء زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ ﻏﺎرﻫﺎی آﻫﮑﯽ و ﺧﺸﮏ ﺟﻬﺎن و ﭘﺲ از ﻏﺎر وﯾﺘﻨﺎﻣﯽ ﺳﻮن دوﻧﮓ، ﻟﻘﺐ دوﻣﯿﻦ ﻏﺎر وﺳﯿﻊ دﻧﯿﺎ را ﻧﯿﺰ ﯾﺪک ﻣﯽ ﮐﺸﺪ. در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﺮﺑﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﮐﻮه ﮐﻢ ارﺗﻔﺎعﮐَﺘَﻠﻪ"" ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻً وﺟﻪ ﺗﺴﻤﯿﻪ اﯾﻦ ﻏﺎر ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ از ﭘﺸﺖ آن ﻃﻠﻮع ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎی ﮐﺘﻠﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﺑﻪ آن ﮐﺘﻠﻪ ﺧﻮر ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ.
تاکنون حدود ۳۰ کیلومتر از این غار آهکی شناسایی و نقشه برداری ۲۲ کیلومتر از این محدوده انجام شده، ولی در زمان حاضر فقط یک مسیر یک هزار و ۲۵۰ متری، آن هم در طبقه اول غار برای بازدید گردشگران مهیا است.
غار کتله خور از نظر قدمت تقریبا همسن غار علیصدر همدان است، البته از دو جهت با هم تفاوت دارند. یکی اینکه غار علیصدر همدان غاری است کاملا آبی، اما غار کتله خور زنجان غاری است تقریباً خشک.دوم اینکه آهک های غار کتله خور نسبت به آهک های غار علیصدر بسیار خالص تر است که عاملی برای زیباتر شدن غار است، چراکه خالص بودن آهک ها موجب شفافیت آن ها و در نتیجه عبور نور از قندیل ها می شود.
دهانه غار در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و اختلاف ارتفاع آن با ارتفاع چشمه ای که آب های فرورو حاصل از ریزش جوی غار را خارج می کند و به رود شور می ریزد، ۵۰ متر است. ورودی غار یک دهلیز ۴۰۰۰ متری با سقفی کوتاه و فاقد غار سنگ و چند دهلیز فرعی است. پس از دهلیز فرعی یک دالان وسیع ۹۵۰ متری با سربالایی هایی به ارتفاع ۲ متر و گودال های خشک قرار دارد که با دوشاخه ۵۰ متری ادامه پیدا می کند و پس از عبور از یک سربالایی به تالار وسیعی پوشیده از چکنده و چکیده و ستون می رسد.
قندیل های مخروطی آویزان از سقف ها در اثر داشتن ناخالصی ها، رنگ های متنوع به خود گرفته اند و آنها که ترکیبات به همراه نداشته و یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه ای بسیار شفاف مشاهده می شوند.
علاوه بر انبوه قندیل ها، تجمع‌های مختلف آهکی در قسمت های مختلف غار سبب پدید آمدن اشکال مختلفی شده است که براساس شباهت های ایجاد شده، بخش های مختلف غار در طول مسیر بازدید به نام هایی همچون میدان پنج شیر، میدان بیستون، میدان چهل‌ستون، تالار عروس، میدان شمع، نخل سوخته و میدان مریم مقدس نام گذاری شده است.
غار کتله خور در ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان، ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان خدابنده و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان، در نزدیکی شهر گرماب واقع شده است.
مسیر متداول برای بازدید از این جاذبه طبیعی، جاده زنجان به خدابنده (قیدار) در امتداد زرین آباد به گرماب است.
در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است بخش ورزشی آن تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره نوردان قرار می گیرد، حدود ۴ کیلومتر است که البته هنوز انتهای آن کشف نشده است. بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می گیرد حدود ۲ کیلومتر مسیر مستقیم است که گفته می شود این مسیر تنها یک سوم کل غار است. بخش فرهنگی غار نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که جهت برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، البته این دالان هیچ گونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن به صورت مصنوعی کنده شده اما خود دالان کاملاً طبیعی بوده است.