این صنعت به عنوان دارنده مقام اول صادرات غیرنفتی در جهت شکوفایی اقتصادی کشور، توسعه پایدار، بومی کردن فناوری، توسعه صنایع پایین دستی (تکمیلی)، ایجاد اشتغال و ... نقشی اساسی برعهده دارد. همانطور که می دانید عمده ترین مزایای این صنعت در ایران، تنوع خوراک، دسترسی به آب های آزاد و نیروی انسانی متخصص است.
هشتم دی ماه در تاریخ کشور به عنوان روز صنعت پتروشیمی ثبت گردید تا گوشه ای از زحمات مردان و زنانی را جاودانه نماید که در توسعه و افتخار آفرینی این صنعت ارزش آفرین نقشی ماندگار داشته اند.
پنجاه و ششمین سالگی شکوفایی صنعت پتروشیمی ایران در حالی سپری می کنیم که همچنان تأثیر شرکت ملی صنایع پتروشیمی بر بخشهای مختلف صنعت، اقتصاد و حتی جامعه و فرهنگ کشورمان روشن و چشمگیر بوده است.
گذشت بیش از نیم قرن از تأسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی فرصتی است مغتنم تا بتوان با شناخت ژرف و تحلیل دقیق عملکردها در تمامی ابعاد و اصلاح خط مشیها، سیاستها با توانی افزون آیندهای روشنتر را برای صنعت و اقتصاد کشورمان رقم زد.
به طور قطع میتوان گفت ایران کشوری است که قبل از هر کشور دیگری نه تنها در خاورمیانه بلکه در آسیا فعالیتهای خود را در زمینهی تولید فرآوردههای پتروشیمیایی آغاز کرده و در این رشته سابقه طولانی دارد. خوشبختانه این صنعت در دهههای 1370 و 1380 در کشور به سرعت رشد و پیشرفت نمود و توانست جایگاه مطلوبی را در منطقه به خود اختصاص دهد.
اینک آنچه با گذشت نیم قرن تجربه از ایجاد صنعت پتروشیمی در ایران حاصل گردیده نتیجه تلاشی است که تمامی دلسوزان این صنعت در آن نقش داشتهاند. مدیران،کارکنان و متخصصینی که در طول این سالها در راه توسعه این صنعت تلاش کردند و تا امروز و در پنجاه سالگی، این نهال بتواند به درخت تنومند و مثمری تبدیل گردد.
دستاوردهای صنعت پتروشیمی تنها در میزان تولیدات مجتمع ها و پیشرفت فیزیکی پروژهها و درآمدزایی اقتصادی خلاصه نمیشود.
صنعت پتروشیمی برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز 1404 راه طولانی و پر پیچ و خمی را پیش رو دارد تا بتواند به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فنآوری در سطح منطقه» دست یابد و این تنها با همتی استوار و تلاشی فراگیر دست یافتنی است. در همین راستا درجریان دو جهش پتروشیمی ایران و با اجرای طرح های فعال و طرح های راهبردی برنامه ریزی شده ، تعداد مجتمع های پتروشیمی از 56 مجتمع در سال 99 به 134 مجتمع در سال 1405 فزونی یافته و با سیاست گذاری های انجام شده تعریف طرح های جدید پتروشیمی به سمت استفاده از خوراک های پایه این صنعت نظیر متانول سوق داده خواهد شد.
در واقع تنوع محصولات پتروشیمی نیز پس از بهره‌برداری از طرحهای جهش دوم و سوم پتروشیمی افزایش قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و تأمین نیاز داخل در اولویت شرکت ملی صنایع پتروشیمی است و پس از تحقق این جهش‌ها میتوان برخی از محصولات وارداتی را در داخل تولید کرد.
باید بر این مهم تاکید موکد داشت که هدف اصلی و بنیادین از جهش دوم و سوم پتروشیمی، کاهش خام فروشی و تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی است. در همین راستا تولید محصولات جدید، متنوع و استراتژیک با هدف تامین نیاز داخل در درجه نخست و پس از آن صادرات محوری، برای جهش ها دو گانه پتروشیمی تا سال 1405 هدف گذاری شده است.
صنعت پتروشیمی میراث این شرکت برای کشورمان باقی گذاردن صنعتی است به نام صنعت پتروشیمی که در سالهای اخیر در زمینه تولید محصولات متعارف و پایه به موفقیتهای عظیمی دست یافته است و با طرحهای در دست اجرا که در آیندهای نزدیک به ثمر میرسند، جزء بزرگترین صنایع تولیدکننده با مواد آروماتیکی، اولفینی و متانول در جهان خواهیم شد. پیشرفتهای صنعت پتروشیمی، نشانه ای از توانایی های علمی و فنی ایران و ایرانی است و کارکنان صنعت پتروشیمی از این بابت بر خود می بالند.
امید این صنایع آنست، که آینده مانند حال نباشد، چه اینکه کشور در جهش اول صنعت پتروشیمی، که به حق می توان بیشتر آنرا به پای دولت اصلاحات نوشت، نتوانستند ازمزیت نسبی که پتروشیمی های کشور به وفور از آن استفاده کرده و می کنند، بهره مند شوند.
متاسفانه به دلیل سود آوری بیشتر، صادرات محوری در برنامه پتروشیمی ها به یک اصل اساسی بدل شد و تامین نیاز به نسبت ناچیز داخل، صورت نپذیرفت، به وجهی که ما در برخی از گروه های پلیمری نیازمند واردات بوده و هستیم.
ایوب بنوی - مدیر مسئول نشریه الکترونیکی پیام پتروشیمی