آینده طرح های اوره و آمونیاک در ایران و جهان

آینده طرح های اوره و آمونیاک در ایران و جهان
(یکشنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۹) ۱۲:۲۳

ایران به دلیل قیمت مناسب گاز و همچنین بهره مندی از موقعیت استراتژیک خود یکی از مهمترین قطب های تولید اوره و آمونیاک در منطقه خاورمیانه به شمار می رود.

در رویکرد اقتصادی جاری بر فضای بین المللی و بسط واحدهای تولیدی به عنوان تامین کننده بخش کلانی از بودجه های ملی، پتروشیمی ها به عنوان پیشگامان اقتصادی در بسیاری از کشورها تبدیل شده اند که  افزون بر منابع اقتصادی، منافع استرتژیک کشورها را تامین می کنند. اما این واحدها به فراخور جایگاه و تاثیرشان در اقتصاد جهانی همواره  در برخی از کشورها محل منازعات سیاسی-اقتصادی بوده است.

در کشوری همچون ایران این چالش ها، تاثیر مستقیمی بر تولید و توسعه واحدهای پتروشیمی گذاشته و در حقیقت برخی زمان ها این حوزه ها سایه نشین این دو ستون شده اند اما به هر سو در این بین، واحدهایی هستند که همواره به دلیل نوع محصول تولیدی، کیفیت و قیمت مناسب همواره بازار فروش مطلوبی را برای خود رقم زده اند. از سه مورد پیش گفته، قیمت مناسب، مهمترین فاکتور تعیین آینده بازار تولیدگران است.

ایران با بهره  گیری  از  منابع گاز  و  برنامه ریزی  راهبردی هم اکنون  دومین تولید کننده اوره و امونیاک پس از عربستان به لحاظ قیمت جذاب است.

طبق آمار موجود، تولید هر تن اوره در ایران معادل 95 دلار هزینه بر می دارد که این قیمت در عربستان به 90 دلار می رسد اما در کشورهایی مانند هند با 170 و چین با بیش از 170 دلار هزینه تولید، شرایطی بسیار مساعدی حادث شده که فاصله رقبا از ایران و عربستان را بسیار زیاد می کند از همین رو این دو کشور را می توان رهبران تولید این محصول از نگاه قیمتی در جهان دانست. گرچه حتی در این میان، ایران دارای یک مزیت نسبی دیگر نسب به رقیب خود یعنی عربستان است که آن خوراک اصلی واحدهای تولیدی، یعنی منابع گازی است.

به همین جهت می توان به صورت پیش فرض در نظر داشت که بازار این محصول برای ایران بسیار پرسود و در عین حال روشن است و حتی می تواند هزینه های مازاد تحمیل شده به علت تحریم ها از جمله حمل و نقل و جابجایی بانکی را به دلیل تولید ارزانتر جبران کند.

در حال حاضر بیش از 6.5  میلیون تن از این محصول در ایران تولید می شود که بیش از2  میلیون تن آن مصرفی داخل وحدود  4.5 میلیون تن صادر می شود.

از سوی دیگر باید در نظر داشت که رابطه تولید اوره با افزایش تولید محصولات کشاورزی یک رابطه مستقیم و پایاپای است. با توجه به افزایش جمعیت جهان و مصرف کود های شیمیایی در حجمی قابل توجه، سالانه تقاضای این کالا افزایش پیدا می کند.

فاکتور مهم دیگری که بر بازار و آینده این محصول تاثیرگذار است رویکرد دولت چین است زیرا بخشی از پتروشیمی های این کشور که با گاز ذغال سنگ، اوره را تولید می کنند به دلیل آلودگی فراوان و اثرات سو درمحیط زیست و همچنین قیمت بالای تولید با دستور تعطیلی روبرو شده اند از این رو باید منتظر بود تا به زودی قیمت های جهانی آرام آرام رو به افزایش گذارد.

همچنین درشرایط خاص به وجود آمده و سلطنت کرونا بر معادلات جهانی، شاهد آن هستیم که قیمت اوره نسبت به کلیه تولیدات پتروشیمی ها کاهش چندانی نشان نداده و این بازار را با ثبات تر از کلیه بازار ها استوار کرده است. از نکات دیگر که میبایست در تحلیل این محصول مورد ارزیابی قرار گیرد، رفتار بازار جهانی در مواجهه با اوره است به طوری که قیمت کف بازار اوره در دو سال اخیر گاهی دو برابر شده و پیش بینی ها آن است که قیمت نهایی  در سطح بازارهای جهانی ظرف دوسال آینده حدود5 برابر  افزایش یابد.

این آمار ها پس از بررسی داده های شرکت «استامی کربن» از بهترین مشاورین به نام این صنعت احصا شده است.

از نکات مورد توجه بازار های جدید این محصول می توان علاوه بر کشور چین و هند به عنوان مصرف کننده های کلان، نگاه ها را معطوف برزیل کرد که در آینده ای نزدیک سهم مصرف این محصول را تا نزدیک به 16 درصد افزایش می دهد. علت این تقاضا طرح توسعه کشاورزی در دشت های آمازون است.

از دیگر جاذبه های تولید این محصول، نگاه جدید تولید «سوخت از اوره» است که می توان آن را از جدیدترین رویکرهای علمی و جهانی به آن توصیف کرد. در حوزه پایین دست علاوه بر تولید سوخت به تولیداتی چون اوره فورمالدئید نیز می توان اشاره کرد که بازار هدف را در پایین دست ها نشانه گرفته است.

به طور کلی با شرایط حاصله ( تولید ارزان ،دسترسی به دریا و ...)حتی با تولید 25 میلیون تن اوره در ایران به قیمت روز حدود 200 دلار اف او بی به راحتی، بازارهای مناسبی در دنیا وجود خواهد داشت که حدود 20 میلیون تن آن قابلیت صادرات دارد و قیمت پایین تولید در ایران هزینه بازگشت سرمایه طرح ها در شرایط فعلی را به نزدیک 25 درصد کاهش می دهد و می تواند بخش عمده ای از ارز مورد نیاز کشور را تامین کرده و در ضمن آینده ی کشاورزی در ایران را تضمین  کند.

محمد علی کریمیان
مدیرعامل شرکت شیمیایی لاوان

تعداد بازدید : ۷,۳۲۳