«اتان» تا چند سال پیش در صنعت پتروشیمی ایران حکم کیمیا را داشت و به دلیل عدم توسعه متوازن پارس جنوبی، همواره پتروشیمی‌ها با چالش بزرگی به نام کمبود خوراک اتان دست و پنجه نرم می‌کردند و چراغ خاموش سهمیه‌بندی عرضه اتان در عسلویه بین چهار زنجیره الفینی اعمال شده بود اما امروز وضعیت تامین و توزیع خوراک «اتان» کاملا متفاوت از گذشته شده است.
با تعریف یک برنامه اولویت بندی در پارس جنوبی، فازهای این میدان مشترک گازی یکی پس از دیگری در مدار بهره برداری قرار گرفتند، ظرفیت تولید گاز متان ایران از محل این توسعه هوشمندانه به مرز یک میلیارد مترمکعب در روز رسیده است و به همین نسبت در حوزه افزایش تولید پروپان، بوتان، میعانات گازی و البته اتان رکوردهای جدیدی به ثبت رسیده است.
در شرایط فعلی ظرفیت تولید اتان پارس جنوبی با احتساب پتروشیمی پارس به حدود 10 میلیون تن در سال رسیده که این ظرفیت سازی به خوبی کام صنایع پتروشیمی را نه در عسلویه و کنگان بلکه در ماهشهر و مجتمع‌های پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن غرب در شمال و شمال غرب ایران را هم شیرین کرده به طوری‌که نه تنها خبری از سهمیه بندی و عرضه قطره چکانی اتان در عسلویه نیست که حتی چهار زنجیره الفین شامل پتروشیمی کاویان، جم، مروارید و پلیمر آریا ساسول با اجرای طرح رفع گلوگاه‌های تولید و تغییر آرایش کوره‌ها اقدام به افزایش 5 تا 15 درصدی ظرفیت برداشت اتان کرده اند.
از سوی دیگر با بهره‌برداری از بخش‌های باقی مانده فازهای 13 و 14 پارس جنوبی، فاز اول پتروشیمی بوشهر، طرح‌های استحصال اتان پالایشگاه پارسیان و فاز 12 پارس جنوبی باید شاهد افزایش بی سابقه ظرفیت تولید اتان در عسلویه و کنگان در آینده‌ای نه چندان دور باشیم که این ظرفیت‌سازی افزایش تقاضای آتی صنایع جدید پتروشیمی برای خوراک اتان در عسلویه و کنگان را تضمین خواهد کرد.
جشنواره تولید پلی‌اتیلن و شکوفایی «اتیلن غرب»
نگاهی به وضعیت تولید مجتمع‌های پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن غرب از یک سو و چهار زنجیره الفین عسلویه از سوی دیگر در سال 98 نشان می‌دهد که رکوردهای تولید در این مجتمع ها یکی پس از دیگری شکسته شده است. بر این اساس، با افزایش عرضه اتان و تامین کامل خوراک پتروشیمی‌ها، پارسال رکوردهای جدید تولید در پتروشیمی کاویان به عنوان بزرگترین تولیدکننده اتیلن ایران به ثبت رسیده است و البته پتروشیمی جم، پلیمر آریا ساسول و مروارید هم از ضیافت رکوردشکنی تولید اتیلن در سال 98 بی بهره نمانده اند.
همزمان با ثبت رکوردهای جدید تولید اتیلن که ناشی از مثبت شدن تراز تولید اتان پارس جنوبی است، واحدهای تولید پلی‌اتیلن چه در عسلویه و چه در مسیر خط لوله اتیلن غرب هم با رکوردهای بی سابقه‌ای در تاریخ تاسیس صنعت پتروشیمی کشور روبرو شده اند.
در این راستا، پتروشیمی «پلیمر آریا ساسول» از ثبت رکورد تولید 386 هزار تن پلی‌اتیلن سنگین و 370 هزار تن پلی‌اتیلن سبک از واحدهایی که فقط 300 هزار تن ظرفیت اسمی دارند خبر داده است به عبارت دیگر «آریا ساسول» پارسال موفق شده پس از افزایش تولید اتیلن، به تولید بیش از 100 درصد ظرفیت اسمی در واحدهای پلی‌اتیلنی دست یابد.
از سوی دیگر، نگاهی دوباره به آمارهای مستند تولید نشان می‌دهد که پارسال پلی‌اتیلن سنگین پتروشیمی مهر، پلی‌اتیلن سنگین و سبک خطی پتروشیمی مهاباد، پلی‌اتیلن سبک لاله، پلی‌اتیلن سنگین و سبک خطی لرستان هم موفق به تولید بیش از 100 درصد ظرفیت اسمی شده‌اند. پتروشیمی جم و پتروشیمی ایلام هم با انتشار گزارش‌های جداگانه‌ای از ثبت رکوردهای جدید تولید پلی‌اتیلن در سال 98 خبر داده‌اند.
در این بین، پتروشیمی تبریز هم اخیرا با انتشار گزارش کوتاهی از جهش کم سابقه افزایش تولید پلی‌اتیلن پس از اتصال به خط لوله اتیلن غرب خبر داده و اعلام کرده است: تولید پلی‌اتیلن در این مجتمع پتروشیمی پس از اتصال به خط اتیلن غرب با ثبت جهشی 25 درصدی به 18 تن در ساعت افزایش یافته است.
به عبارت دیگر، پس از افزایش تولید اتان پارس جنوبی و افزایش تولید اتیلن در پتروشیمی کاویان و پلیمر آریا ساسول به عنوان دو مجتمع اصلی تامین کننده خوراک خط اتیلن غرب، مجتمع های پتروشیمی مسیر این خط لوله هم از محل افزایش تولید اتیلن موفق به ثبت رکوردهای جدید افزایش تولید پلی‌اتیلن شده اند که پیش بینی می‌شود این جهش تولید در سال جاری هم استمرار یابد.
درست در روزهایی که شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای تحقق دومین جهش توسعه صنعت پتروشیمی برنامه ریزی و هدف گذاری کرده است به مدد توسعه پارس جنوبی، صنعت پتروشیمی با راه انداختن جشنواره افزایش تولید اتیلن و پلی‌اتیلن به استقبال دومین جهش توسعه پتروشیمی رفته است.