بیش از بیست سال از پایان جنگ تحمیلی می گذرد ، امام هر وقت کلمه دفاع مقدس به گوشمان می رسد ، مفاهیمی از قبیل ایثار ، شهادت ، از خودگذشتگی و یاد و خاطره دلاور مردان و شیر زنانی در وجودمان تداعی می کند که تا همیشه تاریخ با احترام از آنان یاد می کنیم و آرامش امروز خود را مدیون رشادت های این عزیزان می دانیم . در این صحنه شورانگیز ولایی ، عرصه صنعت از این افتخار بی بهره نماند و پتروشیمی بندرامام ( ایران – ژاپن سابق ) بعنوان عضوی از جامعه صنعتی در استان خوزستان و مجاورت با مرز آبی کشور و آب های نیلگون خلیج فارس عملا وارد عرصه دفاع مقدس گردید و تا پایان جنگ تحمیلی در این عرصه حضور داشت .
شرکت سهامی پتروشیمی بندرامام ( ایران – ژاپن سابق ) در سال 1352 با هدف تولید الفین ها ، پلی الفین ها ، و آروماتیک ها تاسیس شد که در استان خوزستان و ساحل شمال غربی خلیج فارس در منطقه خور موسی قرار دارد. سهولت دسترسی به خوراک ، سوخت و مواد اولیه ، همچنین امکان دسترسی به آب های بین المللی ، سیستم حمل و نقل ریلی و آزاد راه های کشور از ویژگی های منحصر به فرد این منطقه می باشد.
شرکت سهامی پتروشیمی بندرامام در طول هشت سال دفاع مقدس به عنوان حامی و پشتیبان رزمندگان خط مقدم جبهه ، کمک های شایان توجهی را ارائه نمود . علیرغم بمباران های مکرر توسط بمب افکن های رژیم بعثی ، کارکنان سخت کوش و متعهد این شرکت توانستند ضمن حفظ و نگهداری از این سرمایه ملی به یاری رزمندگان اسلام بشتابند و با ارائه خدمات گسترده علاوه بر تامین نیروهای داوطلب ، خدمات فنی ، مهندسی و ترابری جهت پشتیبانی ارائه نمایند.
پتروشیمی بندرامام در طول این مدت خدمات ارزنده ای به مردم جنگ زده ، ارگان ها و نهادهای انقلابی ، ارتش ، سپاه و سایر سازمان های دولتی ارائه نمود و با در اختیار قرار دادن تمامی امکانات موجود خود ، اعم از خانه های مسکونی ، وسایل نقلیه سبک و سنگین و انجام کارهای تعیمراتی و خدماتی ، این ارگان ها و سازمان ها را برای تقویت جبهه های جنگ یاری نمود.
کارکنان متعهد این شرکت در طول دوران دفاع مقدس، علاوه بر فعالیت های صنعتی و فنی و تلاش برای حفظ ونگهداری از واحدهای مجتمع ، بارها دوشادوش نیروهای رزمنده در جبهه های جنگ حضور یافته و در سنگرهای جبهه به دفاع از دین و میهن پرداختند .
این شرکت از هیچ کوششی در زمینه ی کمک های مالی ، تامین اسکان بخشی از جنگ زدگان و حمایت های پشت جبهه ای دریغ نکرده بود ، بارها با اعزام کارکنان فداکار ومتعهد خود به خطوط مقدم جبهه ، به همراهی رزمندگان دلیر اسلام شتافت .عمده ترین موارد مربوط به اعزام نیرو عبارت بود از : اعزام 6 نفر از افراد متخصص جهت طرح آبرسانی در جبهه ها ، اعزام 16 نفر از متخصصین جهت انجام کارهای تعمیراتی ماشین آلات سبک و سنگین به نقاط مختلف جبهه های جنگ به مدت 1095 روز ، اعزام 60 نفر از رانندگان پایه یکم به جبهه های جنگ در چندین نوبت. علاوه بر این ، کارکنان این شرکت به صورت خودجوش در جبهه های مختلف جنگ تحمیلی حضور یافتند تا علاوه بر حفاظت و نگهداری از تاسیسات صنعتی ، همراه و همدوش دلاوران رزمنده نیز با نیروهای بعثی به مقابله برخیزند . وجود صدها رزمنده ، آزاده و جانباز در مجتمع پتروشیمی بندرامام نشان دهنده دلاوری ها وفداکاری های کارکنان این شرکت در طول هشت سال دفاع مقدس می باشد.
در بمباران های مکرر مجتمع تعداد 4 نفر از کارکنان زحمتکش این شرکت به درجه رفیع شهادت نایل آمدند و همچنین در جریان اعزام نیروهای تدارکاتی به جبهه ها نیز تعداد 7 تن از این عزیزان مفقود الاثر شده و یا به شهادت رسیدند .
در مجموع 11 تن از کارکنان پتروشیمی بندرامام جان خود را در راه اسلام و دفاع از خاک میهن اسلامی فدا نموده و به درجه رفیع شهادت نایل شدند و تعدادی از کارکنان نیز در طول اعزام به جبهه ها به افتخار جانبازی نایل گشتند .
دو روز پس از آغاز جنگ ، با مهاجرت مردم از مناطق جنگی به بندرماهشهر و سربندر کمپ کمپ B ( شهید صباغیان ) با ظرفیت اسکان بیش از 7 هزار نفر در اختیار جنگ زدگان قرار گرفت و با افزایش مجروحان جنگی بیمارستان شرکت در اختیار نیروی دریایی قرار داده شد .
همزمان با آغاز جنگ تحمیلی، شریک ژاپنی ضمن توقف فوری و پیش بینی نشده عملیات اجرایی و ترک مجتمع ؛ بدون تحویل وتحول اعلام داشت که به علت ادامه جنگ بین ایران وعراق ، لزوم افزایش سرمایه گذاری برای تکمیل پروژه و اقتصادی نبودن آن با توجه به شرایط جنگی و همچنین موضوعات دیگری مانند روشن نبودن وضعیت خوراک مجتمع و... آن حاضر به سرمایه گذاری بیشتر نیست اما در صورتی که شریک ایرانی مایل به ادامه و تکمیل پروژه باشد و تضمین کند که کلیه هزینه های لازم برای این پروژه را تامین نماید شریک ژاپنی می تواند در مورد تکمیل پروژه اقدام نماید و آن را به مرحله بهره برداری برساند.هنوز چند هفته از آغاز مجدد کار نگذشته بود که دشمن بعثی مجتمع را بمباران کرد وکارکنان ژاپنی مجتمع را ترک کرده و به کمپ ماهشهر رفتند و کار بازسازی مجتمع به صورت تعلیق در آمد.
طی دوران جنگ کارکنان فداکار مجتمع عملیات نگهداری مجتمع را برعهده گرفتند . در سراسر دوران جنگ ، مجتمع پتروشیمی بندرامام بیش از 20 بار مورد حمله هوایی بمب افکن های دشمن قرار گرفت وخسارت های بسیار زیادی به ماشین آلات و سایر تجهیزات وارد شد .
شمار کارکنان شرکت در این دوره در سال های گوناگون از سال 1360تا 1368 تغییرات نوسانی داشته است . این تغییرات نشانگر آن است که شمار کارکنان خارجی شرکت در دوران جنگ تحمیلی به ویژه از سال 1362 تا 1368 یعنی دوران شدت و اوج گیری جنگ ، تقریبا به صفر رسیده بود و در این دوران فقط نیروهای ایرانی فداکار ، وظیفه حفظ و نگهداری تاسیسات و امکانات مجتمع را برعهده داشتند . آن هم در شرایطی که نزدیک به 20 بار مجتمع پتروشیمی بندرامام مورد یورش های ناجوانمردانه ی هوایی دشمن بعثی قرار گرفت و جان همگی آن ها در خطر بود .
در سال 1367 پس از پایان آتش بس و امکان از سر گیری عملیات ساختمانی از شرکای ژاپنی خواسته شد تا همکاری خود را بر پایه قرارداد اصلی در راستای تکمیل مجتمع ادامه دهند که نهایتا پس از هفت دور مذاکره بین طرفین، شریک ژاپنی به بهانه اقتصادی نبودن طرح از ادامه کار خودداری و در پی آن قرار داد مفارقت بین طرفین در مهرماه سال 1368 به امضاءرسید و بدین ترتیب کلیه سهام به شرکت ملی صنایع پتروشیمی انتقال یافت .
با اعلام آتش بس ، مسئولین شرکت ملی صنایع پتروشیمی با وجود مشکلات فراوان عملیات بازسازی و تکمیل واحدهای مجتمع پتروشیمی بندرامام را در برنامه های بازسازی پنج ساله در الویت قرار دادند. از مشخصات بارز این دوره از فعالیت شرکت ثبات مدیریت ، استمرار سیاست ها و برنامه ها ، جذب نیروهای متخصص ایرانی ، بهره گیری از نیروهای متخصص ایرانی ، بهر ه گیری از خدمات پیمانکاران خارجی واجد صلاحیت بدون اثر بخشی آنان در مدیریت شرکت و خودکفایی بود .
در این ایام عملیات بازسازی واحدهای آسیب دیده در زمان جنگ در چهار فاز آغاز شد . فاز اول : شامل بازسازی واحد تفکیک مایعات گازی شماره ی 2 و بخش مهمی از واحد آب و برق و بخار بر اصابت راکت خسارات زیادی وارد آمد و نزدیک به 20 نقطه از واحد ut بمباران شد و خسارات عمده ای به کل مجموعه وارد شد که در نهایت کل بازسازی تجهیزات و تاسیساتی که در اثر جنگ به شدن آسیب دیده بودند در اسفند ماه 1369راه اندازی شد . فاز دوم شامل بازسازی واحدهای الفین ، پلی اتیلن سبک ( خط شماره 1 ) ، پلی اتیلن سنگین ، پلی پروپیلن ، بوتادین و لاستیک مصنوعی ، کلرآلکالی بود واحد کلرآلکالی در زمان جنگ چندین بار بمباران شد و بخش های گوناگونی از آن مورد اصابت موشک ، راکت و بمب های خوشه ای و چتری قرار گرفت و در مجموع 40 تا 45 درصد خسارت کلی وارد شدو کار بازسازی در تیرماه 1373 با همت متخصصان ایرانی واحد راه اندازی و مورد بهره برداری قرار گرفت.
فازسوم شامل واحدهای وینیل کلراید که قسمت عمده ای از واحد اکسی کلرینشن بمباران و خسارات فراوانی به برج ها و پمپ ها وارد آمد که کار بازسازی و تعمیر قسمت های آسیب دیده پس از ماه ها تلاش و فعالیت و تعمیر و بازسازی دستگاه ها در در فرودین ماه 1374 مورد بهره برداری قرار گرفت..
فاز چهارم : شامل بازسازی واحد آروماتیک ، پروژه ی تامین خوراک در پالایشگاه آبادان و خط انتقال خوراک از بندر صادراتی ماهشهر به مجتمع که به دست توانای نیروی های ایرانی و شرکت ایرانی ساختمان و نصب ، بازسازی و راه اندازی شد.
پس از پایان جنگ تحمیلی و آغاز عملیات بازسازی واحدها ، پتروشیمی بندرامام در راستای ارج نهادن و قدردانی از فداکاری های ایثارگران ، این عزیزان را در الویت استخدامی قرار داد و در طی سال های مختلف از تخصص ای عزیزان در سنگر تولید استفاده نمود.
با نگاهی کلی به آمار ایثارگران می توان دریافت که پیکره ی این شرکت عظیم را ایثارگران و رزمندگانی تشکیل می دهند که ضمن نبرد دلاورانه در جبهه های جنگ تحمیلی توانستند در طول هشت سال دفاع مقدس تاسیسات واحدهای مجتمع پتروشیمی بندرامام را حفاظت و نگهداری نموده و پس از پایان جنگ نیز با درایت مدیریتی شایسته، آْن را به یکی از مجتمع های بزرگ خاورمیانه تبدیل کنند.