زندگی امروزه بسیار پیچیده تر و شلوغ تر از دهه های قبل شده است. از این رو، موانع زیادی نیز بر سر راه موفقیت انسان قرار گرفته اند. بنابراین، صرف داشتن هدف نمی تواند فرد را به موفقیت برساند. آنچه مهم است این است که نیرویی برای دستیابی به هدف باشد. این نیرو همان امید است.امید و امیدواری یک نگرش ذهنی و عاطفی است که بر کیفیت زندگی تمرکز داشته و شامل انتظار نتایج مثبت از تمام چالش‌ها و اتفاقات روزانه است. در تعریف دیگر امید به معنای انجام فعالیت و امور زندگی با چشم‌انداز مثبت است. این مفهوم لزوماً به معنای اجتناب یا نادیده گرفتن اتفاقات یا نتایج بد نیست، بلکه تلاش برای داشتن دید مثبت با علم به احتمال وجود موقعیت‌های بد بالقوه است. امید داشتن به زندگی یک احساس، میل و انتظار است که همه‌چیز در آینده به‌خوبی پیش خواهد رفت.
اهمیت امید به زندگی ونقش آن در سلامتی انسان
برای رسیدن به موفقیت فقط داشتن هدف کافی نیست؛ زیرا دشواری‌های زیادی در راه رسیدن به اهداف وجود دارد. انسان قوی باید بتواند با وجود همه موانعی که در راه دارد، به اهداف خود نزدیک‌تر شود. امید داشتن باعث می‌شود که افراد با مشکلات مقابله کنند و برای رسیدن به اهداف خود، استراتژی‌های مختلفی را امتحان کنند.
امید فقط یک حس خوب نیست؛ بلکه عاملی است که می‌تواند انسان را به سوی موفقیت و توسعه فردی هدایت کند. افراد امیدوار اهداف بزرگی برای یادگیری دارند؛ این مسئله باعث می‌شود همیشه پیشرفت‌های خود را بررسی و کنترل کنند تا مطمئن شوند در مسیر درستی قرار گرفته‌اند. طبق برخی پژوهش‌ها، اهدافی که به یادگیری مربوط هستند روی بخش بزرگی از زندگی انسان‌ها مانند فعالیت‌های علمی، هنری، ورزشی و حتی راه‌اندازی کسب‌وکار تاثیرمی‌گذارند.
افرادی که در زندگی خود امید ندارند، معمولا اهداف عملکردی دارند. این افراد کارهایی را انتخاب می‌کنند که چالش نداشته باشند و با این کار فرصت پیشرفت را از خود می‌گیرند. زمانی که در کارهای خود شکست می‌خورند نیز تمام روحیه خود را از دست می‌دهند و کار را نیمه‌تمام رها می‌کنند. افراد ناامید تصور می‌کنند توانایی کنترل محیط اطراف خود را ندارند و هیچ‌گاه به اهداف خود نمی‌رسند.
جالب است بدانید امید با افسردگی و استرس رابطه عکس دارد. هر چقدر افراد امید و انگیزه بیشتری در زندگی داشته باشند، میزان افسردگی و استرس در آنها کاهش پیدا می‌کند.
امیدوار بودن و داشتن تفکرات امیدوارانه بر سیستم عصبی افراد تاثیر زیادی می‌گذارد. پژوهشگران معتقدند هر چه در بدن اتفاق می‌افتد بر ذهن نیز تاثیرگذار است و هر چه بر ذهن تاثیرگذار باشد، بر جسم نیز تاثیر می‌گذارد. به همین علت می‌گویند بیماران با امیدواری می‌تواند برخی بیماری‌های سخت مانند سرطان را درمان کنند و بهتر با بیماری خود کنار بیایند.
ویژگی افراد امیدوار به زندگی چیست؟
رضایت درونی از زندگی خود دارد.
مهارت سازگاری با شرایط سخت و استرس را دارد.
دارای یک برنامه دقیق برای زندگی خود، همراه با اهداف مشخص است.
قابلیت سازگاری و تغییر استراتژی در شرایط سخت و شکست دارد.
زندگی شاد و لذت بخشی دارد.
به دنبال راهکارهایی برای خروج از بحران است.
بین زندگی، استراحت، کار و سرگرمی تعادل برقرار می کند.
عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی دارد.
تلاش می کند و فعالیت های مولد انجام می دهد.
راهکارهای افزایش امید به زندگی
هدف داشته باشید:
امید مانند سوخت است. اما برای اینکه حرکت کنید با مسیر مشخص باشد. بدون هدف یک کشتی سرگردان در دریایی طوفانی خواهید بود که باد شما را به هر سمتی خواهد برد. در نتیجه، به احتمال زیاد هیچ وقت به ساحل امن موفقیت نخواهید رسید.
افکارتان را تغییر دهید:
به گفتگوی درونی خود گوش دهید. آیا در طول روز بارها و بارها به شکست فکر می کنید؟ تصور می کنید آینده خوبی در انتظارتان نیست؟ این روند فکری باید در شما تغییر کند تا بتوانید نیروی حرکت کردن داشته باشید. از افرادی که امید شما را به ناامیدی و منفی گرایی تبدیل می کنند، دور شوید.
اگر اخبار منبع افسردگی و درماندگی شما هستند، از آنها دور شوید. شنیدن اخبار منفی باعث می شود که احساس کنید زندگی پوچ است و آینده خوبی در انتظارتان نیست. شنیدن خبر تظاهرات، جنگ، بیماری و تورم باعث می شود که نیازی به تلاش نبینید، زیرا قرار نیست زندگی روی خوشش را به شما نشان دهد.
با افراد مثبت حرف بزنید:
این آدم ها حتی در بدترین حالت هم می توانند جنبه های زیبای زندگی و شرایطی را نشان دهند که باعث افزایش امید به زندگی در شما شود.
قدردان باشید:
ممکن است ذهنتان فقط روی مسائل منفی متمرکز شده است که تا این حد از زندگی احساس ناامیدی می کنید. دیدگاه خود را تغییر دهید و به دنبال نشانه های مثبت در زندگی باشید.
چه چیزی در زندگی دارید که به خاطر آن قدردان خدا هستید؟ کدام عوامل می توانند محرک رشد و انگیزه تلاش برای شما باشند؟
در تاریک ترین زندگی نیز یک باریکه نور وجود دارد. به دنبال آن بگردید.
آینده را مثبت تصور کنید:
فردا را چطور تصور می کنید؟ اگر فردای شما تیره و سیاه باشد، چه لزومی دارد برای رسیدن به آن عجله داشته باشید؟
فردا را آنطور که به شما می گویند یا برایتان تصویر کرده اند، نبینید. شما باید خودتان این فردا را بسازید و این دقیقا همان طور ساخته می شود که تصور می کنید.
در این تصویر زندگی شما با همسرتان چطور است؟ به چه موفقیت های فردی دست یافته اید؟ چه تغییراتی کرده اید؟ در چه خانه ای زندگی می کنید؟ چه روابطی دارید؟
انتظاراتتان را تعدیل کنید:
در این رویاپردازی بیش از حد اغراق نکنید. توانایی ها و امکانات خود را بررسی کنید. در غیر این صورت، وقتی زمان مقایسه زندگی رویایی با زندگی واقعی می رسد، افسرده خواهید شد. اگر در یک خانه ۸۰ متری مستاجر هستید، تصور داشتن یک پنت هاوس از شرایط شما خیلی دور است. شاید بهتر است به خرید یک خانه ۵۰ متری فکر کنید. این برای شروع قابل دستیابی تر به نظر می رسد.
اگر هیچ استعدادی در ریاضی ندارید، تصور دریافت مدرک مهندسی شاید دور از دسترس به نظر برسد. بهتر است به حوزه ای فکر کنید که در آن مهارت بیشتری دارید.
تفریح و استراحت داشته باشید:
زندگی باید روی خوشش را به شما نشان دهد تا بتوانید احساس امیدواری به زندگی داشته باشید. با انجام کارهایی که باعث خوشحالی و لذت شما می شوند، حس بهتری به زندگی خواهی داشت. حتی اگر احساس افسردگی می کنید، همین امروز یک ورزش جدید، مهارت یا سرگرمی جدید پیدا کنید تا تاثیر آن را ببینید.
منتظر نباشید که اول افسردگی و ناامیدی شما درمان شود تا بعد به لذت و تفریح بپردازید. برعکس باید اول حس لذت را بچشید تا بتوانید از افسردگی دور شوید.
چالش های جدید پیش روی خود قرار دهید:
برای افزایش امید به زندگی باید پیوسته در تلاش و چالش باشید. این حس شادابی شما را بیشتر می کند رویارویی با موقعیت های جدید حس زندگی را در شما بیشتر می کند و عاملی برای تحریک رشد و توسعه است.
با مشاور صحبت کنید:
از دست دادن امید به زندگی می تواند به دلیل بروز تروما، حوادث تلخ، شکست های متعدد و افسردگی باشد. مقابله با این احساسات منفی و غلبه بر افکار نادرست به کمک روانشناس/مشاور/روانپزشک نیاز دارد.
چگونه به دیگران امیدواری بدهیم
امروزه همه ما درگیر مسائل و مشکلات زیادی در جامعه هستیم. مشکلاتی مثل بیماری، وضعیت سخت اقتصادی و… اما با این وجود زنده ایم و زندگی می کنیم. در زندگی همه ما انگیزه هایی وجود دارد که ما را به تلاش کردن و امید به آینده سوق می دهد. به عنوان مثال برخی از افراد تمام زندگی شان آینده فرزندشان است و برای خوشبختی وی تمام تلاششان را می کنند. امید مانند نوری در تاریکی است که شوق رسیدن به هدف را در زندگی افزایش می دهد. ما برای اینکه بتوانیم افرادی را که دچار نا امیدی شده اند و یا ضربه روحی خورده اند را به زندگی بازگردانیم و به آنها امید بدهیم باید روش های زیر را انجام دهیم:
محبت کردن و درک آنها
برای اینکه بتوانید فرد مقابلتان را بهتر درک کنید و به او محبت نمایید، بهتر است او را در آغوش بکشید و با گفتن کلمات محبت آمیز به او محبت کنید. اینکار موجب می شود که فرد امید بیشتری به زندگی پیدا کند.
پذیرش وی و باور قلبی به او
برای اینکه بتوانید امید بیشتری به دوست خود بدهید، باید او را تایید کنید. اینکار موجب می شود که انگیزه بیشتری در او ایجاد شود و امید بیشتری به زندگی داشته باشد. به عنوان مثال هنگامی که کار موفقیت آمیزی را انجام میدهد، بدون وقفه به او بگویید ” من به تو افتخار می کنم” این جمله شما می تواند امید و انگیزه زیادی را به طرف مقابلتان بدهد و همچنین حس خوبی را در شما به وجود آورد.
بر قراری ارتباط و گوش دادن به حرف های طرف مقابلتان
هنگامی که می خواهید روحیه فردی را که ناراحت و غمگین است را برگردانید، بهتر است با او ارتباط بر قرار کرده و با دقت به درد و دل هایش گوش دهید. همچنین سعی کنید که با رفتار تان به او امید بدهید. پس از پایان یافتن حرف هایش، وقت آن است که با حرف های امیدوار کننده خود او را آرام کنید. توجه داشته باشید که احترام گذاشتن و ارزش دادن به طرف مقابلتان باعث می شود که او فکر کند فرد با ارزشی است و حس خوبی به خود و زندگی اش پیدا کند.
سپاسگذاری و قدردانی ار وی
شما می توانید حس خود را با قدردانی کردن به دیگران نشان دهید. اینکار موجب می شود در دیگران نقطه امید و انگیزه ای ایجاد شود. به عنوان مثال می توانید از کارمندان خود برای انجام درست کارهایشان تشکر کنید و به آنها امید و انگیزه بیشتری را برای درست انجام دادن کارهایشان بدهید.
تسلی دادن و پشتیبانی
هنگامی که دوست شما از رویدادی غمگین است، شما باید با درک کردن وی و گفتن کلمات محبت آمیز به او تسلی بددهید و او را آرام کنید. به عنوان مثال به وی بگویید “نگران نباش من پیشتم“. همچنین سعی کنید به او توجه کنید و این حس را در وی به وجود آورید که حامی و پشتیبان وی هستید. این کار موجب می شود که او حس کند می تواند برای حل مشکلاتش روی شما حساب کند.