واژه اسکواش به معنای فشردن است وصدای برخورد توپ به دیوار صدایی راتداعی می کند که شبیه اسکواش است وازاین رو نام این رشته ورزشی رااسکواش گذاشته اند ومعادل نام ایرانی آن کوبان است.
تاریخچه اسکواش در جهان
رشته ورزشی اسکواش تاریخچه ای خاص دارد. بازی هایی که با استفاده ازدیوار وپرتاب انواع توپ های دست ساز مثل توپ های پارچه ای و چوبی و… به سمت آن وکنترل آن دربرگشت ها دربسیاری از کشورها وجود داشته است. سال ۱۱۴۸ میلادی یک سرگرمی به نام لپوما به معنی کف دست میان فرانسوی ها متداول بود. اوایل قرن ۱۹ میلادی فکراستفاده از راکت وتوپ باعث به وجودآمدن گونه های مختلف از بازی ها شد. زندانی های زندان فلیت انگلستان برای سرگرمی با راکت توپ را به دیوارمی زدندو باعث ظهور بازی ای به نام راکتس شدند.
درسال ۱۸٢۰ میلادی بازی راکتس به طرزعجیبی به چندمدرسه در انگلستان راه یافت وبا رونق گرفتن این بازی درمدارس، درسال ۱۸۳۰ اسکواش درمدرسه هارو به وجودآمد. شاگردان این مدرسه به کمک راکت سعی می کردند با قدرت به توپ ضربه بزنند وهنگام برگشت آن از دیوار ، دوباره خودرا به آن برسانند واین عمل را تکرار کنند. جاذبه ها و هیجان بازی به زودی باعث رشد آن شد تا جایی که درسال ۱۸۴۶ میلادی اسکواش رسمیت یافت ونخستین زمین های اختصاصی آن ساخته شد. درسال ۱۸۸۳ میلادی اولین زمین اسکواش در آکسفورد انگلیس ساخته شدو درسال ۱۹۱۱ انگلیسی ها قانون بازی اسکواش وابعاد زمین آن را ضابطه مند کردند واین ضوابط به مرور به شکل امروزی درآمد. درسال ۱۹۶۷ فدراسیون بین المللی اسکواش با ۷ کشور مصر، انگلستان ،استرالیا ،آفریقای جنوبی، پاکستان، هندو زلاندنو شکل گرفت ودرسال ۱۹۹٢ نام آن به فدراسیون جهانی اسکواش تغییرکرد.
تاریخچه اسکواش در ایران
اسکواش از سال ۱۳۲۰ با ورود کارکنان انگلیسی شرکت نفت آبادان و ساخت سالن اسکواش برای آنان وارد ایران شد. درسال ۱۳۴۵ در استان های خوزستان وتهران، سالن های تمرینی وجود داشت که با توسعه آن ها ، کورت ها درمکان های بیشتری ساخته شد. شهرهای آبادان، اهواز، مسجد سلیمان وتهران از اولین شهرهای ایران در راه اندازی این رشته بودند.
ورزش اسکواش بر دو نوع است:
اسکواش راکت
نوعی باز ی است که در یک زمین چهار دیواری بازی می شود و هر بازیکن به طور متناوب توپ کوچکی را با راکت به دیوار مقابل می زند و بازیکن طرف دیگر باید آن را به دیوار مزبور بر گرداند. این ضربه ها با سرعت و زاویه زده می شود که بازیکن حریف نتواند توپ را به دیوار مقابل برگرداند، بازی با زدن سرویس آغاز می گردد و پس از برخورد به دیوار با زاویه مشخص و حساب شده ای وارد زمین سرویس می گردد.
مسابقه شامل سه یا پنج گیم و هر گیم دارای ۹ امتیاز می باشد.
اسکواش تنیس
این بازی نظیر اسکواش راکت است در همان زمین نیز بازی می شود با این تفاوت که فقط سرویس زننده می تواند امتیاز کسب کند و به جای اینکه در جایگاه سرویس قرار گیرد در زمین سرویس می ایستد و توپ را با ضربه حساب شده ای می زند تا در جلو خط سرویس آن طرف زمین فرود آید توپ هنگام برخورد به دیوار با سرعت بر می گردد.
بازی اسکواش
اسکواش به دو صورت دو نفره و چهارنفره بازی می شود که البته بازی دو نفره رایج تر است.
انواع بازی اسکواش دو نفره
۱ . اسکواش تک دیواره ( اسکواش باز )
۲ . دیواره مشبک
۳ . مینی اسکواش
۴ اسکواش ساحلی
۵ کورت بادی اسکواش
۶ کورت استاندارد با یک طرف شیشه
۷ کورت استاندارد تمام شیشه ای ( گلس کورت )
قوانین بازی اسکواش
همان طور که می دانید بازی اسکواش بازی دو نفره است ولی در این روزها اسکواش چهار نفره هم داریم با این تفاوت که کورت چهار نفره حدود ۱/۲۰ متر عریض تر از کورت دو نفره است و فرق دیگر آن در زدن سرویس است که مثل تنیس سرویس زننده می تواند در صورت ارتکاب اولین خطا سرویس را برای بار دوم بزند.
بازی خانم ها دو گیم از ۳ گیم است و بازی آقایان ۳ گیم از ۵ گیم است در یک بازی سازمان یافته داور معمولاً ۵ دقیقه وقت برای گرم کردن بازیکنان در نظر می گیرد.
گاهی اوقات یکی از بازیکنان اصرار دارد به تنهایی خود را گرم کند . در این مواقع داور با چرخاندن سکه ، اولین کسی را که باید از کورت برای گرم کردن خود استفاده کند معلوم می نماید ، که البته اولین نفر ۳/۵ دقیقه و دومین نفر ۵/٢ دقیقه فرصت برای گرم کردن خود دارند .
قبل از شروع بازی، بازیکنان به وسیله مربی معرفی می گردند، هم چنین مرحله ی بازی و تعداد بازی ها توسط او اعلام می شوند. راکت ، توپ ، لباس بازیکنان و کورت به وسیله داور بررسی می شود و بعد با چرخاندن گریپ راکت ،زننده ی سرویس مشخص شده و اعلام زمان و سرویس می شود.
شیوه بازی:
بازی اسکواش با زدن سرویس آغاز میشود و پس از برخورد به دیوار با زاویهای معین وارد زمین سرویس میشود. هر بازیکن به طور یکیدرمیان توپ را با راکت به دیوار روبرو میزند و حریف باید آن را به همان دیوار برگرداند. ضربهها باید با سرعت و زاویهای زده شوند که حریف نتواند توپ را به دیوار روبرو برگرداند. مسابقه اسکواش شامل سه یا پنج گیم و هر گیم دارای ۱۱ امتیاز است.
انواع ضربه:
درایو مستقیم: درایو در اصل به معنی هل دادن میباشد و در اسکواش به ضربهای تلقی میشود که مستقیم و به صورت موازی و نزدیک به دیوارهای کناره زده میشود. این ضربه معمولاً به عقب زمین برمیگردد و یکی از ضربات اصلی است. به این ضربه ریل (به انگلیسی: rail) هم میگویند. چنین ضرباتی که در آن توپ مسیری طولانی را در زمین طی میکند ضرباتی با "طول خوب " میگویند.
بوست یا ضربۀ زاویهدار (ام تو): این واژه به معنی اولین تراشهایی است که مجسمهسازان و سنگتراشان با اسکنۀ پهن انجام میدهند. همانطور که از نامش برمیآید در این ضربه، توپ را ابتدا به دیوار کناره، دیوار فورهند (forehand) یا بکهند (backhand) میزنند سپس با زاویهای باز به دیوار روبرو برخورد میکند .
والی : این واژه از ریشه لاتین به معنی پرواز کردن گرفته شده است در این ضربه توپ پس از برخورد به دیوار روبرو پیش از اینکه به زمین برخورد کند مستقیم به سمت دیوار روبرو شلیک میشود این ضربه سرعت بازی را بالا میبرد و معمولاً بعد از سرویس زده میشود.
ضربه دراپ یا ضربه کوتاه و آهسته: دراپ در اصل به معنی پایین آوردن، افتادن و کاهش یافتن است توپ را به آرامی به دیوار جلو میزنند به گونهای که در گوشۀ جلویی زمین در نزدیکی دیوار روبرو به زمین برخورد کند .
لاب : این ضربه با ارتفاع بالا به دیوار جلویی زده میشود در نتیجه به عقب زمین برمیگردد این ضربه حالت کمانی دارد.
کراس : این واژه به معنی عبور از خط است (فرهنگ لانگمن) و به ضربهای اطلاق میشود که از یک سمت زمین با زاویه به دیوار روبرو برخورد میکند و به سمت دیگر زمین برمیگردد بدین معنا که اگر توپ از سمت فورهند زمین زده شود در قسمت بکهند فرود میآید و بالعکس.
کیل (: کیل به معنی کشتن است و به ضربهای تیز و قدرتی اطلاق میشود که محکم ولی با ارتفاع کم به دیوار جلویی زده میشود کیل در واقع ضربه نیست و توپ پس از برخورد روی سطح زمین برمیگردد.
تریکل بوست: ریشه واژه تریکل از strike به معنی ضربه یا اصابت است و به حرکتی آهسته اطلاق میشود این ضربه همان پرتاب بوست است. ولی، برخلاف بوست، در قسمت فورهند به صورت بکهند و بالعکس زده میشود.
ضربه نیک: واژه نیک در اصل به معنی شکاف یا بریدگی کوچک است و به ضربهای اطلاق میشود که پس از برخورد به دیوار جلویی به گوشه و کف زمین برخورد کند و باعث میشود که توپ مثل ضربه کیل به درون زمین برنگردد یا با ارتفاع خیلی کم برگردد .
اسکید بوست: واژه اسکید در اصل به معنی رانده شدن به کناره است و به ضربهای اطلاق میشود که از یکی از گوشههای عقبی زمین با ارتفاع بالا و زاویه تند در طول دیوار کناره زده شود؛ یعنی ابتدا به دیوار کناره برخورد میکند و سپس با ارتفاع زیاد به میانه دیوار جلویی میخورد. اگر به درستی زده شده باشد پس از آن به دیوار کناره مقابل برخورد میکند و پس از رد شدن از حریف در نزدیکی دیوار عقبی فرود میآید.
ریباند : این واژه از دو بخش ری (re) به معنی دوباره و باند (bound) به معنی بازگشتن تشکیل شده است و به ضربهای اطلاق میشود که در پاسخ به ضربهای که به عمق زمین برسد به کار میرود. به این صورت که توپ را به جای اینکه به سمت دیوار روبرو بزنند، از شیشه عقب کمک میگیرند بنابراین توپ پس از برخورد به شیشه عقب به شدت به سمت دیوار روبرو پرتاب میشود.
بوست یا نیک سه دیواره : در این ضربه، توپ پس از برخورد با زاویه بسته به دیوار کناره به دیوار جلویی میخورد سپس با زاویه به دیوار کناره روبرو برخورد میکند. در واقع در این ضربه به جز شیشه عقبی زمین، توپ به هر سه دیوار دیگر برخورد میکند.
ابزار و امکانات ورزشی برای اسکواش
ورزش اسکواش در بین دو بازیکن و در داخل یک جعبه اتاق مانند انجام میشود. تمام امکانات ورزشی مورد نیاز نیز یک راکت اسکواش (مشابه راکت تنیس، اما با سر کوچکتر) و توپ اسکواش هستند. توپ اسکواش مخصوص این ورزش است، قطر توپ حدود دو و نیم اینچ بوده و از پلاستیک ساخته میشود. البته انواع توپهای اسکواش از لحاظ میزان پرش متفاوت هستند و با پنج سرعت متفاوت حرکت میکنند که از حرکتهای بسیار آهسته (استاندارد مسابقات) شروع شده و به حرکت سریع (استاندارد ابتدایی تر) میرسند. توپ اسکواش، و به ویژه توپهای بسیار آهسته، در کل به آهستگی پرش میکند، که همین نیز بازگرداندن و هدایت آن برای برخورد با دیوار رو به رویی را دشوار میکند.
فواید و مضرات ورزش اسکواش
اسکواش ورزشی است که نیاز به آمادگی جسمانی بالا دارد. کم و زیاد شدن سرعت و شتاب های پی در پی ممکن است باعث مشکلات قلبی شود. به همین دلیل مراقبت هایی برای جلوگیری از خطرات احتمالی لازم است. اسکواش باعث انعطاف پذیری بیشتر و سرعت و عکس العمل بالاتر می شود. این ورزش استقامت بدن را به هنگام فعالیت شدید بیشتر می کند و سبب شتاب بیشتر و بهبود سریع تر می شود. اسکواش باعث تحریک ماهیچه های قلب و بالا رفتن استقامت بدن می شود.