141

تاثیر شیوع ویروس کووید-19 و گسترش رکود اقتصادی بر ذخیره سرمایه بخش انرژی

تاثیر شیوع ویروس کووید-19 و گسترش رکود اقتصادی بر ذخیره سرمایه بخش انرژی
(چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۹) ۰۸:۰۰

راه های برون رفت از بحران کنونی به شدت به ثبات مالی و انتخاب های استراتژیک بنگاه های کوچک اقتصادی و دولت های میزبان آنها دارد. البته این ریسک وجود دارد که برخی از بازیگران دولتی به منظور توسعه اقتصادی از اهرم های آشنا استفاده کنند، که باعث افزایش استفاده از زغال سنگ و تولید بیشتر آلاینده ها خواهد شد.

محدودیت های مربوط به نقدینگی، به ویژه در مورد پروژه های بلندمدت یا سرمایه بر نیز تبدیل به یکی از ریسک های پایدار برای سرمایه گذاری خواهد شد.

تمرکز بر روی ارزش و تحویل سریع، و همچنین منافع محیط زیستی، می تواند نقطه آغازی برای استفاده از برخی فناوری های پاک تر باشد، به خصوص برای تولید برق چوون استفاده از پنل های خورشیدی و باد نه تنها جزء ارزان ترین  گزینه ها در میان نسل جوان هستند بلکه چرخه های سرمایه گذاری نسبتا کوتاهی نیز دارند.

این نوع سرمایه گذاری از نظر سرمایه گذاران مالی نیز معقول به نظر می رسد: یک مطالعه مشترک که توس امپریال کالج لندن و آژانس بین المللی انرژی انجام شده است نشان می دهد که شرکت های تولیدکننده برق تجدیدپذیر در اقتصادهای پیشرفته در مقایسه با شرکت های تولیدکننده برق از منابع فسیلی در طول دهه گذشته بیشترین سود را در بین سهامداران خود توزیع کرده اند و در مقابل بحران سال 2020 نیز خیلی بهتر مقاومت کرده اند.

با این وجود سال 2020 سالی نبود که بتوان گفت سرمایه گذاران با اشتیاق فراوان بر روی تولید انرژی های پاک سرمایه گذاری کرده اند. به تدریج انرژی های تجدیدپذیر ویژگی بارز خود یعنی ایجاد سود بسیار بالا، ارزش بازاری یا حتی قدرت نقدینگی خود را از دست خواهند داد.

فرصت های سرمایه گذاری در منابع جدید تولید انرژی های پاک و کم هزینه، برای سرمایه گذاران نهادی هنوز هم در اروپا و آمریکای شمالی متمرکز شده اند. اگرچه سرمایه گذاری ها در زغال سنگ در بسیاری از قسمت های جهان بسیار کم شده است، اما تعداد پروژه های تصویب شده راه اندازی کارخانه های جدید تولید زغال سنگ در فصل اول سال 2020 (که اکثرا در چین قرار دارند) دو برابر نرخی بود که در سال 2019 دیه شده بود، ضمن اینکه پروژه های بسیار بیشتری نیز در مسیر تصویب و راه اندازی قرار دارند.

سرعت تغییرات در بخش برق این بخش را تبدیل به پیشران دوران گذار انرژی کرده است، اما این بخش به تنهایی نماینده کل سیستم انرژی نیست- سهم برق در مصرف نهایی انرژی تنها حدود 20 درصد است.

همزمان با افزایش نقش بخش تولید برق کم- کربن، سرمایه گذاری در بخش گسترده تر انرژی شامل کارایی انرژی و سوخت های کم کربن برای تولید برق صنعتی و مسیرهای طولانی حمل و نقل، برای کاهش میزان تولید آلاینده ها در سیستم انرژی به طور کلی بسیار مهم است.

بحران باعث شده است که از کار افتادگی برخی کارخانه ها و تجهیزات قدیمی تسریع شود، اما در عوض باعث شده است که مخارج مصرف کنندگان بر روی فناوری های جدیدتر و بهینه تر نیز افزایش یابد. (نمودار 1)

نمودار 1- تغییرات مربوط به ذخیره سرمایه بخش انرژی در سال های 2019 و 2020 به عنوان بخشی از کل ذخیره در سال‌های مذکور

سرمایه گذاری

منبع: IEA

کووید- 19 یک شوک بسیار بزرگ برای سیستم انرژی بوده است، اما پاسخ به این شوک نیز این فرصت را به وجود آورده است که بخش انرژی به سمت مسیری باثبات، امن و پایدار هدایت شود.

هر ساله بخشی از ذخیره سرمایه موجود مربوط به بخش انرژی مستهلک می شود یا اینکه نیاز به جایگزینی دارد. این امر در مورد بسیاری از تجهیزات و زیرساخت های انرژی بر مانند لوازم خانگی، وسائط نقلیه، ساختمان ها، ماشین آلات صنعتی سنگین و کارخانه های تولید برق نیز صحت دارد. این مساله در مورد حوزه های نفت و گاز موجود، که در طول زمان تعدادشان کاهش می یابد نیز به همین ترتیب صادق است.

سرعت این تغییر و تحولات عامل اصلی تعیین کننده جریان های سرمایه گذاری است، که در بخش های مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، سهم عمده ای از سرمایه گذاری در بخش های بالادستی نفت و گاز برای مقابله با کاهش ها و تثبیت محصول صورت می گیرد، و این بدان مفهوم است که صنایع بالادستی توانایی تعدیل سریع نسبت به نوسانات در تقاضا برای سایر بخش های زنجیره عرضه هیدروکربن ها مانند پالایشگاه ها و کارخانه های LNG را دارد.

این نرخ بکارگیری انرژی های تجدیدپذیر به عنوان معیاری برای فناوری های بهینه تر و پاک تر می تواند سهم بازار آنها را افزایش دهد، به عنوان مثال، دستگاه های تهیوه هوا که مارایی بسیالر بالایی دارند، یا تولید خودروهایی که سوخت کمتری مصرف می کنند.

اگرچه، هیچ تضمینی وجود ندارد که خریدهای جدید همیشه از این الگو تبعیت کنند، همانطور که در تولید اکثر وسائط نقلیه مخصوص مسابقه در سال های اخیر مشاهده شده است.

بحران جاری و واکنش های سیاستی نسبت به آن، نرخ تغییر و تحول را در ذخیره سرمایه بخش انرژی تحت تاثیر قرار داده است. رکود اقتصادی بخش های مهم تری از اقتصاد جهانی را دستخوش تغییر و تحولات ناخواسته کرده است.

اشباع ظرفیت بهینه در برخی مناطق، در حالی که تقاضا کاهش یافته است، باعث شده است که بخش هایی از ذخیره سرمایه که به صورت بهینه کار نمی کردند یا از دور تولید خارج شوند یا سرعت اضمحلال آنها افزایش یابد. در داخل بخش انرژی این در میان پالایشگاه ها و در برخی کارخانه های تولید برق که با زغال سنگ کار می کنند مشهود است.

اما همین بحران می تواند سرعت تحولات را در برخی مناطق کم کند. عدم تمایل نسبت به تامین سرمایه برای پروژه های جدید می تواند دولت ها را با مشکل کسری بودجه مواجه کند،  شرکت های و خانوارها را مجبور به استفاده طولانی مدت تر از دارایی های خود مجبور می کند، و سرعت دسترسی به فناوری های نوین را کم می کند.

قیمت های پایین نفت و عدم تمایل به پرداخت هزینه های بالاسری می تواند منجر به تولید خودروهای جدیدی شود که ارزان تر، بی کیفیت تر و از نظر سوخت غیر بهینه هستند.

 

تعداد بازدید : ۱,۴۷۰