تعریف هیستری
در کاربرد روانپزشکی منظور از هیستری، حالتی در فرد است که اضطراب را به نشانههای بیماری تبدیل کند که آن نشانهها بعدا کم و بیش از بقیه شخصیت فرد هیستریک منتقل میشوند. مثلا فرد بی حسی و لمس شدن یک عضو بدن، نابینایی، ناشنوایی، ناتوانی در راه رفتن و موارد دیگری را نشان میدهد، در حالی که علت عضوی برای آن وجود ندارد.
برای مثال سربازی که اضطراب او در جنگ غیرقابل تحمل میشود، ممکن است ناگهان بینایی خود را از دست بدهد.آزمایشها نقصی از نظر ارگانیکی در چشمان او نمییابند؛ با این همه سرباز هیستریک اصرار دارد که نابیناست و تا زمانی که او را از خط مقدم جبهه دور نکردهاند، بینایی او باز نمیگردد.
شیوع بیماری
حدود یک سوم مردم جهان در طول عمر خود دچار برخی از علائم این اختلال می شوند اما لزوما بیمار هیستریک نیستند.زنان حداقل دو برابر و گاهی تا 10 برابر مردان مبتلا میشوند و علایمی که نشان میدهند سمت چپ بیشتر از سمت راست بدن است. هیستری در ابتدا بیماریای مختص زنان دانسته میشد ولی تدریجا با مشخص شدن ملاکهای دقیق برای آن، بین مردان هم مواردی دیده شد. ولی در واقع این اختلال در میان زنان بیشتر از مردان دیده شده است.این اختلال در تمام سنین یعنی از کودکی تا کهنسالی دیده میشود ولی شروع آن قبل از 10 سالگی و پس از 35 سالگی نادر است.
همچنین این اختلال در افراد کمسواد و طبقات اقتصادی پایین و روستاییان و همچنین افراد نظامی که موقعیتهای جنگی را تجربه کردهاند بیشتر دیده میشود. این بیماری در افراد خانواده بیماران مبتلا بیشتر دیده میشود که تا حدودی ناشی از یادگیری فرزندان از والدین است.
علائم هیستری
علائم این بیماری بی حسی ، مورمور شدن در اندام ها ، کری، کوری و حرف نزدن و فلج عمومی بدن دیده می شود. علائم حرکتی آن شامل حرکات غیر طبیعی ، اختلال در راه رفتن، ضعف عمومی، فلج ، لرزش ، تیک و حرکات پرتابی استهیجان زدگی ، توجه طلبی ، رفتار اغواگرانه ، هیجان در مبالغه کردن ، نمایشی بودن ، خودنمایی و روابط و هیجانات سطحی ، همه از خصوصیات افراد هیستریک است .
علل ابتلا به هیستری
علل این بیماری بسیار پیچیده و برخاسته از وضعیت و تعارضهای روانی است. همان طور که گفته شد، فرد هیچ گونه نقص یا اختلالی در سیستم عصبی که توجیه کننده وضعیت فلج یا نابینایی او باشد، ندارد. ولی به هرحال نشانههای خود را حفظ میکند و با مداخلات پزشکی هیچ تغییری در وضعیتش حاصل نمیشود.
افراد مبتلا، اغلب تعارضات عمیق درون روانی دارند. در واقع این افراد در تجربه عمیق هیجانات خود مشکل دارند. به جای اینکه بتوانند هیجانات خود را نشان دهند، یا تعارضات و خشم خود را تجربه کنند، آنها را به شکل علائم جسمانی نشان میدهند. برای مثال ممکن است نسبت به یک موضوعی که برای آنها بسیار دردناک بوده هیچ نوع ناراحتی و یا علائم استرس از خود نشان ندهند، اما هیجان را به صورت فلجی در پاها بروز دهند. آنها اغلب اضطراب و استرس خود را سرکوب میکنند
درمان هیستری
درمان هیستری در طول تاریخ دچار تغییرات وسیعی شدهاست. از اولین درمانهایی که برای آن استفاده میشد، هیپنوتیزم بود. ولی بعدها این درمان تغییراتی کرد از جمله درمان هایی که وجودارد شامل :
اختلال شخصیت هیستریک نیز مانند سایر اختلالات روانی قبل از هر نوع تجویز دارویی باید از طریق روان درمانی بررسی و درمان شود.بهترین تکنیک روان درمانی برای این قبیل افراد استفاده از فن روان تحلیلی است که از آن طریق در موقعیت ها و زوایای مختلف از بیمار و رفتارهای او فیلم گرفته میشود سپس بیمار به همراه روانشناس خود به تماشای فیلم مینشیند و روانشناس به آنالیز رفتارها و علایم هشداردهنده ی بیمار میپردازد.بیمار نسبت به وضعیت خویش بینش پیدا کرده و سپس به مقایسه اوضاع روانی و رفتاری خود با افراد عادی جامعه میپردازد.
درمان دارویی زمانی قابل پیگیری است که در مرحله اول درمان روان شناختی جواب گوی مشکل فرد نباشد و دوم این که اختلال فرد با سایر اختلالات روانی هم چون اضطراب ،شیدایی،افسردگی و...همراه باشد که در این حالت از قرص های ضداضطراب و افسردگی برای مهار رفتارهای تنشی فرد استفاده میشود.
مشاوره مکرر و گفتار درمانی برای بیماری هیستریک
درمانهای حرفهای فیزیکی
مدیتیشن و راهکارهای مناسب برای غلبه بر هیجانات، استرس و اضطراب
نظم در زندگی و ایجاد انگیزه با داشتن رژیم غذایی درست، فعالیت بدنی مناسب و بالا بردن اعتماد به نفس
خنده هیستریک با بیماری هیستریک چه ارتباطی دارد؟
خنده هیستریک، خندههای ناآگاهانهای هستند که از فرد در شرایط استرسزا، ترس و هیجانی یا حالات دیگر بروز داده میشوند. معمولا برای این نوع از خندهها کنترلی وجود ندارد و به صورت غیرعمدی ایجاد میشود.
نکته مهم در رابطه با این خندهها این است که حتی در مواردی افراد بدون ابتلا به بیماری هیستریک، این نوع از خندهها را در شرایط مختلف بروز میدهند.
گاهی خندههای هیستریک در شرایط استرسزا بروز داده میشوند، گاهی این خندهها ناشی از یک انتقام هستند، گاهی برای پوشش دادن یک دروغ و حتی در برخی از موارد به منظور حیله و مکر از فرد بروز داده میشوند.
جمع بندی کلی
مهمترین ویژگی درمان، برقراری ارتباط درمانگر با بیمار است. نباید به بیمار گفت که تو مشکلی نداری و یا اینکه علایم خیالی هستند زیرا بیماری وی شدیدتر میشود. میتوان از داروهای ضداضطراب و همچنین آرامسازی عضلانی (ریلاکسیشن) استفاده کرد.
اصول درمان این اختلال عبارت است از: حفظ خونسردی و آرامش، جدا کردن افراد مبتلا از غیرمبتلا، خالی کردن محل بروز برای بررسی دقیق. بهطور مثال تعطیل کردن مدرسه، بررسی دقیق تمام علتهای احتمالی، بهرهگیری از تکنیکهای کاهش اضطراب و...