امروز 56 سال از صنعتی می‌گذرد که با قدمت بیش از نیم قرن در جغرافیای ایران با کارنامه‌ای پر افتخار پیش روی مردم و اقتصاد ملی کشور است.
در تورق کارنامه 56 ساله صنعت پتروشیمی، روزهای پر فراز و نشیب فراوانی خودنمایی می‌کند که از تولد تا گسترش توسعه از جنگ تا تحریم از رکود تا شکوفایی و جهش‌های انقلابی امروز را در بر می‌گیرد. ارتقای جایگاه صنعت پتروشیمی در صادرات کالاهای غیر نفتی، افزایش سهم در اقتصاد ملی، تحرک و دستیابی به موفقیت‌های چشمگیری در زمینه پژوهش و فناوری، ارتقای جایگاه پتروشیمی ایران در منطقه و جهان بخش مهمی از دستاورد هایی است که به آن دست یافته ایم.
اگر روزگاری نام پتروشیمی با راه اندازی پتروشیمی مرودشت در سال 1342 پایه گذاری صنعتی نوین در ایران شد؛ امروز با فعال بودن 56 مجتمع پتروشیمی این صنعت به جایگاهی رسیده است که، ضربه زدن به آن به راحتی امکان پذیر نیست و صنایع پتروشیمی در تمام عرصه ها با شتاب مسیر توسعه خود را می پیماید.
پتروشیمی مرودشت ابتدا به عنوان زیر مجموعه وزارت صنعت وقت کار خود را آغاز کرد؛ اما با توجه به وابستگی صنعت پتروشیمی به خوراک تامینی از سوی وزارت نفت، با تاسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی به عنوان زیر مجموعه شرکت نفت، مدیریت صنعت پتروشیمی به وزارت نفت منتقل شد و همه فعالیت‌های مرتبط با ایجاد و توسعه صنایع پتروشیمی در این شرکت متمرکز شد. طبق اسناد موجود شرکت ملی صنایع پتروشیمی 8 دی ماه 1343 تاسیس شد و این شرکت اکنون 56 ساله می‌شود.
پس از پتروشیمی مرودشت، مجتمع های پتروشیمی دیگری هم ایجاد شد و اسامی رازی، کربن اهواز( ایران)، خارک، فارابی، بندر امام هم به این فهرست افزوده شد تا از این مسیر صنعت پتروشیمی ایران گسترش اولیه را پشت سر بگذارد؛ مسیر توسعه‌ای که متاثر از جنگ تحمیلی متوقف شد و در دوره دفاع مقدس، در مناطق جنگی به بیشترمجتمع‌های پتروشیمی حمله شد و به تبع آن تولید هم تحت تاثیر قرار گرفت. عمده فعالیت شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این مقطع در پشتیبانی از جبهه‌های جنگ تحمیلی و همچنین مراحل طراحی و مهندسی و تدارکات و آماده‌سازی زمین مجتمع‌های اراک و اصفهان خلاصه می‌شد.
با این حال صنعت پتروشیمی با وجود تهاجم‌های دشمن، بار دیگر روی پای خود ایستاد و قد برافراشت. راهی که برای تجدید و بازسازی چند سالی زمان برد و به نوعی اجرای برنامه پنج ساله اول به عنوان اولین برنامه توسعه، زمان بازسازی مجتمع‌های آسیب دیده، راه‌اندازی مجدد و اجرای طرح‌های توسعه‌ای بود تا در برنامه دوم توسعه افزایش تولید را با طرح‌های توسعه ای شاهد باشیم. هدفگذاری این برنامه هم موارد مهمی همچون افزایش سوددهی، توسعه صادرات، افزایش تولید و تنوع محصول بود و مرحله جهش و تثبیت در برنامه سوم توسعه پتروشیمی رقم خورد که سرآغاز مرحله جدیدی شد و پتروشیمی به سمت استقرار در کلاس جهانی حرکت کرد تا پس از آن جهش‌های بی سابقه به دهه اخیر خلاصه شود. جهش‌هایی با اعداد شگفت انگیز که می‌توان آن را به انقلابی صنعتی در این صنعت تعبیر کرد که در حال رقم خوردن است.
این مسیر که از سال 1392 به این سو دنبال شد، صنعت پتروشیمی را آرام آرام از رخوت و رکود به روزهای اوج خود رساند و شاخص‌های مختلف آن روندی صعودی پیمود تا جهش اول این صنعت در همین ایام رخ دهد که با بهره‌برداری از واحدهای جدید، افزایش ظرفیت تولید، فروش و صادرات و تنوع محصولات پتروشیمی همراه بود و فهرستی متنوع از مجتمع‌های پتروشیمی به این صنعت افزوده شد که از جمله می‌توان به فاز دوم پتروشیمی کاویان، پلی استایرن گروه صنعتی انتخاب، پتروشیمی تخت جمشید پارس، پتروشیمی کارون (ایزوسیانات‌ها فاز 2)، پتروشیمی کردستان، واحد MEG پتروشیمی مروارید،پتروشیمی مرجان، پتروشیمی ایلام، لرستان، واحد اسید سولفوریک ارومیه، مهاباد، آمونیاک و اوره شیراز، پتروشیمی کردستان، کارون، واحد PBR و SBR (تخت جمشید) پتروشیمی مهاباد یادکرد.
گفتنی است که ۵۳ طرح منتخب در نقشه راه صنعت پتروشیمی در حال اجراست که از این تعداد ۲۶ طرح در برنامه تحقق جهش دوم در حال ساخت است و در مرحله بعدی و برای تحقق جهش سوم ۲۷ طرح تعریف و برنامه‌ریزی شده است که با تحقق جهش سوم ظرفیت تولید به ۱۳۳ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ خواهد رسید و با تولیدی شدن طرح‌های یادشده ارزش تولید محصولات پتروشیمی به ۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید. این موج انقلابی در این صنعت ارزش آفرین است که از آن به عنوان تبلور بنیادین «توسعه پایدار» در راستای اقتصاد مقاومتی یاد می‌شود.
آنچه حائز اهمیت است اینکه این دستاوردهای مهم در صنعت استراتژیک پتروشیمی در روزگاری رقم میخورد که تحریم‌های ناعادلانه علیه کشور، این صنعت را هم مصون نگذاشته و از هدفگذاری‌های اصلی آن همین بخش صنعتی است. اگر چه ناکامی آمریکا با عبور صنعت پتروشیمی ایران از تحریم با استفاده حداکثری از توانمندی‌های داخلی از جمله ظرفیت‌های منابع انسانی، سازندگان، پیمانکاران، مشاوران، پژوهشگران شرکت‌های دانش بنیان و صنعتگران ایرانی، قدرت پتروشیمی ایران را به رخ کشیده است.
صنعت 56 ساله پتروشیمی سبب توسعه پایدار و متوازن در راستای تحقق اهداف چشم انداز 1404 صنعت پتروشیمی کشور با رویکرد تکمیل زنجیره ارزش بر اساس مطالعات آمایش سرزمین، توسعه سرمایه گذاری و ایجاد ظرفیت‌های جدید محصولات پتروشیمیایی است.
همچنین این صنعت افزایش ارزش افزوده منابع هیدروکربوری با لحاظ نمودن تکمیل زنجیره ارزش با اولویت تکمیل طرح های نیمه تمام، ارتقای سهم صنعت پتروشیمی در اقتصاد ملی و حضور مؤثر در بازارهای جهانی، توسعه فناوری و فعالیت شرکت‌های دانش بنیان داخلی در راستای بومی سازی فناوری‌های نوین، توسعه بازار، تولید محصولات متنوع و حضور در بازارهای داخلی(صنایع پایین دستی) و بین‌المللی جدید را دنبال می کند.
56 سالگی پتروشیمی بر همه تلاشگران این عرصه مبارک باد.