ضمن تبریک و تهنیت فراوان به مناسبت فرارسیدن سالگرد تأسیس شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران که حدوداً مطابق با سوابق کسانی است که امروز در لباس پیشکسوتان این صنعت تاریخ ساز میهن عزیز و اسلامیمان ایران سربلند و سرافراز بوده اند.
این روزها بسیار خوشحالم که در شاکله دولت تدبیر و امید به ریاست محترم جمهور جناب آقای دکتر روحانی یکبار دیگر شاهد پیشرفت شگرفی در دنیای صنعت و اقتصاد باشیم. خاطرم هست که در ابتدای تشکیل این صنعت عظیم و برخی می گفتند که این صنعت چون با روش ایرانی پایه گذاری شده است هرگز نمی تواند مانند صنعت نفت که در مسجد سلیمان و آبادان توسط انگلیسی ها پایه گذاری شد شکل گرفته و آن طور که انتظار می رود پیشرفت نماید.
اما امروز مشاهده می گردد که این تصور درست نبوده و از آنچه که در سالهای 1342 پایه گذاری شده تا قبل از انقلاب اسلامی ایران بیش از چند مجموعه پتروشیمی وجود نداشت و زمانی که در سال 1355 قرارداد پتروشیمی ایران – ژاپن( بندر امام فعلی) بصورت 50درصد هر کدام از طرفین منعقد شد ، جرقه های انقلاب در شهرهای قم، تبریز ، شیراز ،مشهد و اصفهان و .... زده شد و در نهایت حدود مرداد ماه 1357 بود که ژاپن که همه چیزشان در اختیار آمریکا بود بنا به حکم آنها کار را تعطیل کردند و تمامی نیروهای ژاپنی ، کره ای، هندی و فیلیپینی پتروشیمی ایران –ژاپن را ترک نمودند. این مجموعه عظیم ماند و مهندسین و تکنسین و کارگران ایرانی که همگی باستثنای اندکی ، نیروهای جوان بودند که تقریباً همگی با دو یا سه سال تجربه و برخی بیشتر ناچار شدند دست به کار شوند و علیرغم اینکه مدت زمان کوتاهی از عمر اجرایی این مجموعه می گذشت همه به فکر افتادیم در قلمرو مسئولیت های خود برنامه ریزی کنیم و کارهائی را که در جهت حفظ و نگهداری بود انجام دهیم تا تکلیف روشن شود . خوشبختانه حرکت های خوبی انجام شد بطوریکه وقتی ظاهراً ژاپنی ها بصورت گروههای اصلی برگشتند تا یک ارزیابی از وضعیت مجموعه جهت شروع مجدد در سال 1358 داشته باشند خیلی تعجب کرده بودند که چطور ایرانی ها آن هم این تیم جوان موفق شده بودند برنامه های خوبی را به اجرا بگذارند ، همه تأسیسات را تحت کنترل و نگهداری در آورند . در اینجا لازم است از سه مرد بزرگ صنعت که معلمین خوب ما در انجام کارهای اجرایی به معنی واقعی بودند نام ببرم:
جناب آقای مهندس ایرج بهپور به همراه همکارش جناب آقای مهندس قاسمیان بعلت برنامه ریزی خوبی که برای استخدام ماها کردند و سبب شدند در چند مرحله گروههایی در رشته های مهندسی شیمی گرایش پتروشیمی و مهندس برق و مکانیک Train شوند که امروزه شاهد هستیم که تقریباً همه پست های بالا و اثرگذار پتروشیمی توسط این گروهها اداره شده و می شود که با بازنشسته شدن آنها خلأ نسبتاً بالایی ایجاد شده و خواهد شد. درضمن روح تعدادی از این عزیزان همانند مهندس حسنعلی عسگری و مهندس سید محمود نوری و... که به رحمت خدارفتند شاد باد و کسانی مانند مهندس حسین شبیری که در اثر سکته مغزی درهنگام مدیرت عاملی گاز کنکان خانه نشین شد و هنوز هم حال خوبی ندارد و جای بسی تأسف است که در آن مقطع مورد کم لطفی بسیار قرار گرفت بطوری که برای مدتی که در کما بود و در منزل در بستر بیماری بود حقوقش را نیز بی انصاف ها نصف کرده بوده و با اعتراض برخی از دوستان قضیه عوض شد.
جناب آقای مهندس احمد کوشا که قبل از انقلاب اسلامی ایران ریاست پتروشیمی بندر شاپوری سابق و پتروشیمی رازی امروز را داشتند و با آنکه مدتی را در زندان ماهشهر سپری کرده بودند ( خود داستانهای دارد که درصورت لزوم بازگو می شود) پس از آزادی از زندان ایشان را مستقیماً برای شروع کار به پتروشیمی ایران- ژاپن سابق آوردند که در آن مقطع بنده مسئولیت اداره برنامه ریزی و کنترل پروژه را داشتم که توانستم علاوه بر کسب تجارب قبلی در پتروشیمی رازی از ایشان به صورت مستقیم تجارب ارزنده ای را کسب کنم. آمدن ایشان نیز قصه ای است که چنانچه لازم باشد عنوان خواهد شد.
وقتی گروههای ژاپنی برای مذاکره به ایران آمدند ، جلسه ای در دفترمرکزی ایران- ژاپن در سایت برگزارشد که اتاق کنفرانس مملو از ژاپنی و ایرانی بود . آنها با خود گرافی را آورده بودند که تقریباً تمام میز کنفرانس را وقتی بازکردند اشغال نمود و طبق معمول از بین آنها یکی شروع به صحبت کرد و شروع کرد به توضیح که از زمان شروع جرقه های انقلاب اسلامی در شهرهای مختلف چه اثراتی را روی پتروشیمی ایران –ژاپن گذاشته است. درست تا لحظه ای که روز تشکیل جلسه بود گراف را تنظیم نموده بودندکه یاد جناب آقای مهندس کوشا بخیر که بلند شد و با یک حرکت خوب دستش را روی خط انتهای گراف گذاشت و اعلام کرد نیاز به توضیح نیست بگوئید از این خط به بعد چه برنامه ای دارید . اگر دارید اعلام کنند و اگر ندارید می توانید جلسه را ترک کنید و آنها را می توان گفت به شکل مؤدبانه ای از اتاق بیرون کرد بطوری که رنگ از رخسار آنها پرید و فکر نمی کردند این گونه غافل گیرشوند .
بهرحال آنها که آمده بودند امتیاز بگیرند به شکل بدی ایران عزیز را ترک نمودند.حضور جناب آقای مهندس کوشا در آن مقطع بسیار ارزنده بود بهرحال در آن مقطع مذاکرات نیمه کاره رها شد و ژاپنی ها ایران را ترک کردند . با توجه به شرایط بلاتکلیفی نیروهای موجود با برنامه ریزی درست تلاش کردند این سرمایه بزرگ ملی را با اجرای برنامه های مختلف حفظ و نگهداری کنند . دولت وقت به این نتیجه رسید که شراکت خود را با ژاپن فسخ نماید که آن هم داستان خود را دارد.
ناگهان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با پشتیبانی آمریکا و اروپا و صهیونیست در شهریور ماه 1359 شروع شد و ایران ژاپن که یک هدف اقتصادی بزرگ برای دشمن بود مورد هجوم واقع شد که 22 بار مورد هجوم هواپیمانهای عراقی و 7 بار مورد اصابت موشک های عراقی قرارگرفت که تقریباً حالتی از جبهه های جنگ را داشت.
به هرحال علیرغم وضعیت قرمز دائمی در این منطقه و شهید و زخمی شدن تعدادی از همکاران که یادشان گرامی باد همگی از پا ننشستند و یکپارچه در این جبهه نیز فداکاری کردند و کماکان در پاکسازی و تاحدودی بازسازی قدمهای خوبی برداشته شد.
به هرحال در همان قبل از اوایل جنگ تحمیلی که ژاپنی ها در سایت حضورپیداکردند که فقط جنبه ظاهری داشت و می خواستند صرفاً امتیاز بگیرند با شروع جنگ منطقه را ترک نمودند و آنها از بمباران اطلاع داشتند و چندبار که بمباران شدیم آنها سایت را ترک می کردند و به بقیه هم می گفتند که وضع خوب نیست و سایت را ترک کنید. علیهذا با توجه به شدت بمباران ها آنها هم ایران را ترک کردند و باز ما خودمان ماندیم در این مقطع هم لازم است از آقای دکتر دبیری که مدیریت عاملی مجموعه را عهده دار بودند ذکر خیر شود. البته چندین مدیریت عوض شد تا نهایتاً آقای مهندس احتیاطی که همزمان مدیریت عملیات NPC و مدیریت عامل مجموعه راعهده دار شد باحضور آقای مهندس بیگی بعنوان ریاست مجتمع اقدامات زیر صورت گرفت:
در زمان مدیریت جناب آقای دکتر دبیری با مسئولیت اینجانب موفق شدیم یک برنامه کوتاه مدت برای ذخیره کردن روغن سویا بعنوان ماده اولیه روغن نباتی پیاده کنیم که اگر یک هفته به تأخیر افتاده بود کشور با بحران روغن روبرو می شد.
درزمان مدیریت جناب آقای مهندس احتیاطی و جناب آقای مهندس بیگی و در رأس آن جناب آقای مهندس طاهری نجف آبادی نیز اقدامات خوبی در جهت راه اندازی توربین های نیروگاه با همکاری
فی مابین پتروشیمی رازی و پتروشیمی بندرامام شد که بتوانیم در آن مقطع که کمبود شدید برق در سطح کشور داشتیم حدود 300 مگاوات برق تولیدی را به شبکه بدهیم . اما متأسفانه اولین توربین که راه اندازی شد و دومی نیز درحال آماده شدن بود پس از بازدید یک گروه ژاپنی که خودشان نتوانسته بودند پس از 53 بار استارت که Vibration داشت موفق به راه اندازی شوند و در آن مقطع برای آنهابسیار تعجب برانگیز بود. روز بعد در اثر اصابت موشک سیستم آسیب دید و کار نیمه کاره ماند. در ضمن با مسئولیت مشترک اینجانب و جناب آقای مهندس بیگی واحد تولید نیتروژن را جهت Nitrogen blanketing سیستم ها آماده راه اندازی کردیم که آنهم بعلت بمباران ها مورد بهره برداری قرار نگرفت.
درپایان مجدداً ضمن تشکر فراوان از همه دست اندرکاران صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ، از جناب آقای مهندس زنگنه وزیرمحترم نفت درخواست عاجزانه دارم که به پتروشیمی که دارای ارزش افزوده بالایی است توجه خاص مبذول دارند تا با حمایت های مدبرانه ایشان بتوانیم پتروشیمی های بخش خصوصی را برحسب نیاز کشور بعنوان توسعه پایدار هرچه بیشتر و سریعتر به اجرا در آوریم.