راه نجات اقتصاد کشور از خام فروشی رونق صنعت پتروشیمی به ویژه صنایع پایین دستی پتروشیمی است، بازگشت سرمایه در صنایع پتروشیمی و پایین‌دستی فوق‌العاده زودهنگام است تا جایی که حتی در برخی از صنایع کمتر از 6 تا یک سال بازگشت سرمایه دیده شده که این اتفاق شاهکار است. این بخشی از سخنان حسین حسین‌زاده، رئیس کمیته نفت کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با پیام پتروشیمی است که در زیر می‌خوانید:
با توجه به تحریم‌های اقتصادی، نقش صنعت پتروشیمی را در رونق صادرات غیرنفتی چطور ارزیابی می‌کنید؟
امروز صنعت پتروشیمی نقش مهمی در ارزآوری و صادرات غیرنفتی ایفا کرده است. از آنجا که حوزه پتروشیمی بسیار گسترده است، می‌توان بسیاری از مواد اولیه را به محصولات متعدد تبدیل کرد، زیرا با تبدیل آن به محصولات مختلف که از کیفیت خوبی نیز برخوردارند و در صورت تکمیل زنجیره ارزش صادرات غیرنفتی ما افزایش قابل ملاحظه ای خواهد یافت.
همچنین باید عنوان کرد که صنعت پایین‌دست پتروشیمی در صورت تحصیل شرایط مناسب ضمن جلوگیری از خام فروشی، افزایش صادرات غیرنفتی و ارزآوری و محرومیت زدایی، پتانسیل تبدیل به یکی از موتورهای ایجاد اشتغال و ارزش افزوده بیشتر و نیز تکمیل زنجیره ارزش در کشور را داراست.
جهش‌های صورت گرفته در صنعت پتروشیمی چقدر در افزایش تولید و ارزآوری نقش دارند؟
طرح‌های جهش صنعت پتروشیمی با جدیت در حال اجراست و پیشرفت‌های خوبی نیز داشته‌اند و برخی از این طرح‌ها نیز در حال بهره برداری هستند که با تحقق طرح‌های جهش پتروشیمی ارزش تولیدات این صنعت به چندین میلیارد دلار خواهد رسید که در شرایط اقتصادی فعلی بسیار با اهمیت است.
اجرا و بهره‌برداری از پروژه‌های صنعت پتروشیمی که به جهش این صنعت منجر می‌شود و در شرایط فعلی که چرخ اقتصاد در بسیاری از کشورها به کندی می‌چرخد و شیوع ویروس کرونا نیز مشکلاتی ایجاد کرده است، بسیار امیدوار کننده است.
همچنین باید بر این نکته تاکید کرد که یکی از الزام‌های جهش تولید در صنعت نفت، توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی است.
نقش بخش خصوصی در سرمایه گذاری‌ها به ویژه در واحدهای پایین‌دستی پتروشیمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در مناطقی از کشور امکان ایجاد خوشه‌های صنعتی مبتنی بر توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی وجود دارد. این واحدها عموما سرمایه‌گذاری اندکی نیاز دارند و اگر به خوبی طراحی شوند می‌توانند صادرات‌محور هم باشند. با مهیا شدن زیرساخت‌ها، بخش خصوصی تمایل وافری به سرمایه‌گذاری در واحدهای پایین‌دستی پتروشیمی دارد.
البته وجود نیروی انسانی متخصص در کشور نیز برای توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی وجود دارد، با توجه به وجود فارغ التحصیلان دانشگاهی در کشور، خوشبختانه فقر نیروی انسانی نداریم و اگر کمبودی هم باشد با استفاده از دوره‌های مهارت‌محور کوتاه‌مدت این قضیه مرتفع خواهد شد.
پتروشیمی تا چه میزان در تحقق شعار سال (تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها) نقش دارد؟
با توجه به شعار سال مبنی بر تولید، پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها، باید وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همکاری بخش خصوصی و نیز دیگر مسئولان اجرایی می توانند به توسعه این صنعت پیشرو کمک کنند و همچنین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات مختلف پلیمری و شیمیایی نیز می‌توانند اقدام‌هایی را برای افزایش صادرات غیرنفتی به ویژه در حوزه پتروشیمی طی سال جاری انجام دهند.
جهش تولید و ثبت رکوردهای تازه در صنعت پتروشیمی، بهره‌برداری از پروژه‌های متعدد و متنوع پتروشیمی و استفاده از توانمندی سازندگان داخلی در صنعت پتروشیمی تنها بخشی از اتفاق‌های خوب پتروشیمی در سال گذشته بود که بدون شک این موفقیت‌ها امسال نیز تداوم خواهد یافت.
توسعه صنعت پتروشیمی در سال‌های گذشته را چه طور ارزیابی می‌کنید؟
پیشرفت‌های قابل توجه‌ای در صنعت نفت و به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایجاد شده، همچنین صنعت پتروشیمی که در شرایط تحریم، جهش‌ها و توسعه بزرگی را تاکنون تجربه کرده است.
در صورت تحقق جهش سوم صنعت پتروشیمی تا سال ۱۴۰۴، تولیدات این صنعت رشد خیره‌کننده‌ای خواهد داشت که این توسعه به هیچ عنوان با پیش از پیروزی انقلاب یا حتی سال‌های گذشته قابل مقایسه نیست، البته این جهش حاصل برنامه‌ریزی چندساله است.
مهمترین اولویت سیاست‌های راهبردی توسعه صنعت پتروشیمی کشور در شرایط فعلی چیست؟
مهمترین اولویت سیاست‌های راهبردی توسعه صنعت پتروشیمی کشور، افزایش ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی است.
باید تحقق راهبردهای این صنعت و گسترش صنایع پایین‌دست پتروشیمی در اولویت قرار گیرد.
همچنین باید به سمت بومی‌سازی صنایع و تجهیزات صنعت پتروشیمی حرکت کنیم. در چند سال اخیر و باوجود مشکلات و تحریم‌های اقتصادی، ظرفیت تولید محصولات و همچنین بومی سازی محصولات مختلف پتروشیمی افزایش یافته که این مهم نشان دهنده جایگاه ویژه این صنعت استراتژیک در کشور است.
سرمایه گذاری برای توسعه و پیشرفت صنعت پتروشیمی در حال حاضر چگونه است؟
بازگشت سرمایه در صنایع پتروشیمی و پایین‌دستی فوق‌العاده زودهنگام است تا جایی که حتی در برخی از صنایع کمتر از 6 تا یک سال بازگشت سرمایه دیده شده که این اتفاق شاهکار است.
می‌توان برای توسعه هرچه بیشتر این صنعت سرمایه‌گذاری کرد و این سرمایه را طی چند سال برگشت داد که این موضوع نشانگر سودآوری در صنعت پتروشیمی است.
باید با جذب سرمایه‌های جدید به پیشرفت این صنعت کمک کنیم. پتروشیمی می‌تواند به نوعی تحریم‌ها را خنثی و توسعه را شتاب بخشد.
ارزآورترین صنعت کشور هم اکنون صنعت پتروشیمی قلمداد می‌شود، هرچند تحریم نیز هزینه‌هایی به کشور تحمیل می‌کند، اما قطار توسعه به‌ویژه توسعه صنعت پتروشیمی را متوقف نمی‌کند. امیدوارم توسعه این صنعت کماکان تداوم یابد.