شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مسیر توسعه صنعت پتروشیمی ایران، با هدف کاهش واردات محصولات عمده و گران قیمت پتروشیمیایی، توسعه و تکمیل زنجیره ارزش، افزایش پایداری و تاب آوری در زنجیره تولید و فروش، توسعه هدفمند صنایع پایین دستی، رفع نیاز بازار داخلی و افزایش ارزش محصولات صادراتی به سمت توسعه هوشمند صنعت پتروشیمی در حال حرکت است.
صنعت پتروشیمی ایران را باید صنعتی پیشرو دانست که با توجه به برنامه ریزی های انجام شده به خوبی در مسیر توسعه هوشمند و متوازن قرار گرفته است.؛ صنعت پتروشیمی سالانه 35 میلیون تن خوراک به ارزش 7 میلیارد دلار معادل روزانه 800 هزار بشکه نفت خام از وزارت نفت دریافت می کند و ظرفیت این صنعت در ابتدای سال جاری، 66 میلیون تن بوده است و محصول تولیدی در بازار داخلی و نیز مقاصد مختلف صادراتی عرضه می شود.
در این میان می توان به درآمد حدود 15میلیارد دلاری از عرضه 30 میلیون تن محصول پتروشیمی قابل فروش در سال گذشته اشاره کرد و 72 درصد محصولات به ارزش 10 میلیارد دلار صادر و 5 میلیارد دلار نیز در بازار داخلی عرضه شده است.
در حال حاضر 42 محصول شیمیایی و بیش از 330 نوع گرید پلیمری در صنعت پتروشیمی تولید می شود و حداقل 15 بنگاه بزرگ و کوچک در پایین دست صنعت پتروشیمی از این خوراک بهره مند می شوند و فعالیت می کنند.
ایران در سال 2019 در مقابل عربستان، امارات، کویت، قطر، ترکیه و عمان با 25 میلیون تن ظرفیت تولید 8 محصول پایه که به عنوان استاندارد جهانی در نظر گرفته می شود، رتبه دوم منطقه بود و با توجه به تدابیر اتخاذ شده و برنامه کلان توسعه این صنعت ارزش آفرین ، در سال 1400 ظرفیت تولید به 100 میلیون تن و در سال1404 به 130 میلیون تن خواهد رسید و با وجود 27 طرح جهش دوم و 22 طرح جهش سوم باید سبد تولید محصولات پتروشیمی متنوع شود و واردات برخی محصولات پتروشیمی به تدریج با تولیدی شدن این طرح ها کاهش خواهد یافت و ایران به رتبه منطقه نخست منطقه دست پیدا می کند.
پتروشیمی همواره موتور محرک توسعه پایدار و اشتغال است و توسعه این صنعت ارزشمند از اولویت‌ها و سیاست‌های اقتصادی صنعت نفت به شمار می‌رود.
از سوی دیگر باید در نظر داشت که که تحقق راهبردها در مسیر تحقق جهش‌های دوم و سوم صنعت پتروشیمی، همسو با اهدافی چون افزایش درآمد صادراتی و حذف تدریجی وابستگی به درآمد حاصل از خام فروشی نفت، با توسعه هوشمند و متوازن صنعت پتروشیمی صورت می‌پذیرد.
بر این اساس هدف گذاری اجرای 27 طرح با مجموع ظرفیت 34 میلیون تن با سرمایه گذاری 17 میلیارد دلار در جهش دوم صنعت پتروشیمی تا سال 1400 پیش بینی شده است و ظرفیت صنعت پتروشیمی کشور با تکمیل طرح های جهش دوم به سالانه 100 میلیون تن خواهد رسید که برابر با تحقق 100 درصدی اهداف برنامه ششم توسعه پتروشیمی است.
همزمان با تحقق جهش سوم صنعت پتروشیمی در سال 1404، ظرفیت این صنعت به 130 میلیون تن افزایش می یابدو 13 محصول و 7 فرآیند جدید در جهش سوم عرضه خواهد شد.
از سوی دیگر باید به ظرفیت 56 میلیون تنی صنعت پتروشیمی در سال 92 اشاره کرد که در ابتدای امسال به 66 میلیون تن و تا پایان سال آینده به 100 میلیون تن افزایش پیدا خواهد کرد و درآمد این صنعت نیز از 11 میلیارد دلار سال 92 به 25 میلیارد دلار در انتهای سال 1400 خواهد رسید.
ایوب بنوی - مدیر مسئول نشریه الکترونیکی پیام پتروشیمی