امروزه صنعت پتروشیمی را می توان موتور محرک اقتصاد مقاومتی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر در صنعت نفت ایران برشمرد؛ این صنعت با تاکید بر اولویت تامین نیاز داخل یکی از گزینه های مهم صادرات غیرنفتی به شمار
می رود و همچنین در شکوفایی اقتصادی کشور، توسعه پایدار، بومی کردن فناوری و گسترش صنایع جانبی اعم از صنایع تکمیلی و یا صنایع تامین کننده نیازهای فنی، مهندسی و تحقیقاتی در کشور نقش اساسی دارد.
در این راستا صنعت پتروشیمی ایران به عنوان راهکاری برای تغییر جهت ایران از خام فروشی به تولید ثروت از مواد هیدروکربوری مورد توجه دولت ها به خصوص دولت یازدهم قرار گرفته است.
ظرفیت تولید پتروشیمی از مرز 64 میلیون تن می گذرد
در سال 1392 تعداد مجتمع های پتروشیمی در حال تولید در ایران 46 عدد بود که امروز این میزان به 53 مجتمع با تولید سالانه حدود 54 میلیون تن رسیده است و بزودی سه مجتمع دیگر به این تعداد افزوده می شود، با احتساب این مجتمع ها ظرفیت اسمی تولید محصولات در این صنعت از 64 میلیون تن فراتر خواهد رفت.
از سوی دیگر باید این نکته را مورد توجه قرار دادکه اکنون بیش از 50 طرح پتروشیمی با ظرفیت اسمی 41.3 میلیون تن نیز در دست اجرا است.
گفتنی است که در سه سال گذشته فروش محصولات پتروشیمی در ایران از 27.3 به حدود 40 میلیون تن در سال رسیده که این میزان فروش منجر به درآمد زایی سالانه 19.7 میلیارد دلار شده است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم در ایران و و بعد از آن لغو تحریم ها امروز شاهد آن هستیم که سطح ارزش صادرات محصولات پتروشیمی ایران در حال نزدیک شدن به روال سالهای قبل است به طوری که در سال 1391 ارزش صادرات این محصولات 12میلیارد دلار بود و پارسال حدود 10 میلیارد دلار بود.
بهره برداری از 11 طرح پتروشیمی در دولت یازدهم
از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم 11 طرح و پروژه پتروشیمی در ایران به بهره برداری رسیده که این تعداد پروژه با توجه به وجود محدودیت ها و تحریم های یک جانبه بر علیه کشورمان در نوع خود بی نظیر به شمار می آید؛ طرح های مانند واحد هیدروژناسیون پتروشیمی شازند؛ واحد نیمه صنعتی HDPE پژوهش و فناوری، یوتیلیتی متمرکز فجر 2، پلی اتیلن سنگین پتروشیمی ایلام، واحد PBR/SBR پتروشیمی تخت جمشید، قطعات 8 تا 10 خط لوله اتیلن غرب، پلی اتیلن سنگین/ سبک خطی پتروشیمی لرستان، واحد اسید سولفوریک پتروشیمی ارومیه، پلی اتیلن سنگین/ سبک خطی پتروشیمی مهاباد، آمونیاک و اوره شهدای مرودشت (پتروشیمی شیراز)، اتیلن گلایکول های عسلویه (پتروشیمی مروارید) وفاز دوم الفین یازدهم (پتروشیمی کاویان).
بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته در سال جاری 11 طرح به ظرفیت 6.2 میلیون تن در ایران به بهره برداری خواهند رسید، همچنین پیش بینی می شود سال آینده نیز 6 طرح دیگر به بهره برداری خواهد رسید.
نویسنده: جواداصغری